Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
IPASOŻYTNICTWO
PASOŻYTY
Pasożytnictwojestjednązwielurelacji,jakiezachodząpomiędzyorganizmami.
Organizmyżyweokazałysięatrakcyjnymsiedliskiemdlawieluinnychorganizmów,
zarównojednokomórkowych,jakiwielokomórkowych,któreprzystosowałysiędo
pasożytniczegotrybużycia.Abyrelacjatapowstała,musiałyzaistniećdługotrwałe
wzajemnezwiązkipomiędzytymiorganizmami,któreprzybierałyróżneformy,
częstoprzechodzącepłynniejednawdrugą.Oddziaływaniamiędzygatunkowe
mogąprzybieraćcharakterantagonistyczny,nieantagonistycznylubneutralny.
Pasożytnictwojestrelacjąantagonistyczną,wktórejjedenzorganizmów(pasożyt)
żyjekosztemdrugiego(żywiciela),wykorzystującgojakośrodowiskożycia(siedli-
sko)iźródłopożywienia.
Pasożyta,jakoorganizm,którymusiżyćkoszteminnegoorganizmu,zdefiniował
w1869rokubelgijskizoologPierre-JosephvanBeneden.Poznaniebiologiiiekolo-
giipasożytówspowodowało,żewspółczesnadefinicjapasożytnictwawyglądanieco
inaczejniżjejpierwotnawersja.Zapasożytauważasięorganizm,któryprzynaj-
mniejnajednymetapieswojegożyciażyjenakosztinnegoorganizmuluborgani-
zmów.Koszty,jakieponosiżywiciel,todostarczaniepożywieniapasożytowiianga-
żowanieukładuimmunologicznegowograniczanieskutkówinwazjipasożytniczej.
Niekiedy,wszczególnychwarunkach,żywicielmożeodnieśćkorzyśćzposiadania
pasożytów.NaprzykładsusłyRichardsonawprzypadkuzarażeniaTrypanosoma
otospermophililepiejznosząniedoborywitaminyB
6wpożywieniuniżsusłynieza-
rażone.Alewwarunkach,wktórychzwierzętatemajądostępdopełnowartościo-
wejdiety,tojednakniezarażoneosobnikisąwznacznielepszejkondycji.Podobnie
jestwprzypadkurybżyjącychwzanieczyszczonymśrodowisku–pasożyty,takie
jaknicienieikolcogłowy,„chronią”swojegożywiciela,pochłaniającszkodliwesub-
stancje,np.metaleciężkie.
Pasożytyiichżywicielepodlegająewolucji,wprzebieguktórejwykształciłysię
swoistezależności,któredoprowadziłydopowstaniaukładupasożyt–żywiciel.
Wukładzietympasożytwykształciłprzystosowaniapozwalającemuodnaleźćży-
wiciela,osiedlićsięwnim,pobieraćpokarmiwydaćpotomstwo,natomiastżywi-
ciel–cechypozwalającemunazłagodzenieskutkówbytowaniawnimpasożytów.
Wstarychewolucyjnieukładachtworzysięswoistarównowaga:żywicieltoleruje
3
