Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZYSTOSOWANIADOPASOŻYTNICTWA
żywicielanakolejnego(np.komaryprzenosząmalarięimikrofilarie,kleszcze–bo-
reliozę,kleszczowezapaleniemózguibabeszjozę,pchły–dżumę).Równieżuszko-
dzeniaspowodowaneprzeznarządyczepnepasożytówzewnętrznychiwewnętrz-
nychmogąstanowićwrotainwazjidlaróżnychmikroorganizmów.
•Wywoływaniereakcjistresowych–szczególnieczęstoobserwowanewprzypadku
masowychinwazjikomarów,meszek,kleszczyiwszy,któreirytująswojąobecno-
ścią,gryzieniem,drapaniemiporuszaniemsię,aletakżewprzypadkupasożytów
powodującychświąd(np.świerzb,swędzikjesienny,owsiki).Niepokój,niespokoj-
nysenizgrzytaniezębamiuosóbzarażonychglistąludzkąrównieżuważasięza
objawstresu.Samaświadomośćobecnościpasożytaworganizmiedziałastreso-
gennie.
PRZYSTOSOWANIADOPASOŻYTNICTWA
Tonapasożyciespoczywaciężarstworzeniaiutrzymaniaukładupasożyt–żywi-
ciel.Żywicielniejestzainteresowanypowstaniemukładu,anawetmożewykształ-
cićmechanizmyobronne(działanieukładuimmunologicznego),którepasożyt
musipokonać.Dlategowtokuewolucjipasożytywytworzyłylicznerodzajeada-
ptacjiumożliwiająceimdostaniesiędożywiciela,utrzymaniesięwnimirozmno-
żenie.Standardowodzielisięjenatrzygrupy:fizjologiczne,morfologiczneibeha-
wioralne.
ADAPTACJEFIZJOLOGICZNE
Zapewniająpasożytowidostaniesięinnegoorganizmuiprzeżyciewjegociele
(uniknięciestrawieniaprzezsokitrawienne)orazprzeciwstawieniesięreakcji
obronnejżywiciela.Stadialarwalnepasożytów,któreaktywniepenetrująpowło-
kiciałażywiciela,wydzielająenzymyproteolityczneumożliwiającewniknięciedo
organizmużywiciela(np.Schistosomaspp.).Pasożytyodznaczająsiębardzowysoką
płodnościąwporównaniuzorganizmamiwolnożyjącymi.Ponadtowykształciły
umiejętnośćunikaniaodpowiedziimmunologicznejzestronyorganizmużywiciel-
skiego(np.mimikraantygenowa).Pobieraniepokarmumożeodbywaćsięprzez
przewódpokarmowylubcałąpowierzchniąciała.Samepasożytymogąuwalniać
dodatkowowłasneenzymytrawienneułatwiającepobieraniepokarmu.Uróżnych
gatunkówobserwujesięróżnorodnemodyfikacjewobrębieposzczególnychukła-
dówimetabolizmu,dostosowującefunkcjonowanieichorganizmudozasiedlane-
gośrodowiska.
13
