Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
1.Tekstfilozoficznywperspektywieprzekładoznawczej
tekstcałkowicieprzetłumaczalny,którynzniknąłbyjakotekst,jakopismo,jakocia-
łojęzyka”iwktórymzarównoindywidualnycharakterautora,jakispecyfikajęzy-
ka,wktórymówpisze,uległybyzatarciu.Podobnylosczekatekstcałkowicie
nieprzetłumaczalny,którynnawetwewnętrzutego,cowydajesięjednymjęzykiem,
takżeumiera”
,ponieważniejestzrozumiałydlanikogo.nZwycięskietłumaczenie
(latraductiontriomphante)niejestwięcaniżyciem,aniśmierciątekstu,lecztylko
lubjużjegoprzeżyciem(survie)”105.
Możnaporównaćtodążeniedowiecznegozadania(niem.ewigeAufgabe)Kan-
tawsferzemoralności-nigdyniebędziespełnione,jednakpowinnobyćnieustan-
niepodejmowane.Jednąznajważniejszychformtegodążeniajestdziałalność
przekładowa.Stądkażdytekst,któryaspirujedowygłaszaniauniwersalnychipraw-
dziwychtreści(awięcwszczególnościkażdytekstfilozoficzny),domagasięprzetłu-
maczenianainnejęzyki.Przekładjestzarazemnkoniecznyiniemożliwy”106.
Koniecznydlarozwojujęzykaikulturyorazniemożliwyjakoidealneodwzorowa-
niesensuoryginału.
WinnymtekścieDerridyprzeżycietekstunabieracharakteruBenjaminowskie-
goÜberleben.nWyniesienieponad”
,którestanowielementznaczeniategoniemiec-
kiegorzeczownika,możebyćrównieżtłumaczeniemfrancuskiegorelève,które
pojawiasięwwielutekstachtegofilozofa,międzyinnymiwQu)est-cequ)unetraduc-
tionrelevante?(Czymjestprzekładnrelewantny”?).odczasownikowyprzymiotnik
relevanteprzejąłwjęzykufrancuskimznaczenieangielskiegorelevant(stosowny,
trafny,dorzeczny),azatemtłumaczenienrelewantne”totłumaczenienpoprostu
«dobre»,któreczynito,czegosięodniegooczekuje,krótkomówiąc,wersja,która
wypełniaswojąmisję,spłacaswójdług,spełniaswójobowiązek,wykonujeswoją
pracę,wpisującwjęzykudocelowymnajbardziejrelewantnyodpowiednik”107.
ZdrugiejstronyrelèveiczasownikreleversądlaDerridyprzekłademHeglowskich
terminówAufebungiaufeben,któreoznaczajązarazemzniesienieiwyniesienie
nawyższypoziom.Tłumaczeniejakorelèvebędziezatemnodkryciemtego,cocze-
kało,obudzeniemtego,cospałowjęzyku[docelowym]”108.Ponowniepojawiasię
tutajwątekmesjanistyczny,szczególnieżeDerridapiszeozwiązkuchrześcijaństwa
ijudaizmu,którentłumacząsiebie,aleniedasięprzetłumaczyćjednegonadru-
gie”
109.Przykładem,którymilustrujeswójwywód,jestfragmentKupcaweneckiego,
105Tegoż,Parages,Galilée,Paris1986,s.148,cyt.za:M.P
.Markowski,Efektinskrypcji,s.307.
106Tegoż,WieżeBabel,s.379.
107Wprzekładzieangielskim:nArelevanttranslationwouldthereforebe,quitesimply,a«good»transla-
tion,atranslationthatdoeswhatoneexpectsofit,inshort,aversionthatperformsitsmission,honors
itsdebtanddoesitsjoboritsdutywhileinscribinginthereceivinglanguagethemostrelevantequiva-
lent”-Tegoż,WhatisnRelevant”Translation?,s.177.
108n[D]iscoveringwhatwaswaiting,orinwakingwhatwassleeping,inthelanguage”-tamże,s.198.
109n[T]heytranslatethemselves,althoughnotintooneanother”-tamże,s.199.
36
