Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.Reformacjahumanistów
studiującegoBiblięiznajdującegowpismachLutraargumentynarzecz
porzuceniacelibatu,imałżeństwazpięknąAnnąRastenberger
44
.Znaczenie
tegokrokuniepolegałobynasamymzłamaniuślubówczystościczyodrzu-
ceniucelibatu(cozdarzałosięwcześniej),lecznarzekomympodjęciutych
decyzjipodwpływemlekturypismdoktoraMarcina.Dlategozapewne
whistoriografiidośćpowszechnieuznanotakże,żeślubwiązałsięrównież
zpodjęciemprzezKnadegodziałalnościkaznodziejskiej.Jednak,jakwyka-
załHermannFreytag,aponimPaulSimson,uwagiMartinaGrunewega
odnosiłysięzpewnościądopóźniejszychwydarzeń
45
.W1518r.Knadena
pewnoniemógłczytaćżadnychpismLutraprzeciwcelibatowi,tebowiem
powstaływlistopadzie1521r.,ukazałysięnapoczątkukolejnegoroku,
adopierownastępnychlatachzyskaływielkąpopularność46.Dopier-
wszegozłamaniacelibatuzpobudekreformacyjnychorazwystąpieńzklasz-
torówdoszłowSaksoniiw1521r.
47
Knadeniewygłaszałtakżewówczas
reformacyjnychkazań,aprotestanccykaznodziejerozpoczęlidziałalność
wPolsceokoło1520-1521r.WieściowystąpieniuLutrapoprzedziła
tusławaErazma.
1.2.CzasErazma
TradycjehumanistycznewKrakowiesięgałyXVw.,gdydomiastadocierali
pierwsihumaniści,znajdujączatrudnienienauniwersyteciebądźwoto-
czeniukróla,biskupówlubmagnatów.JakustaliłaJacquelineGlomski,
44
DieAufzeichnungendesDominikanersMartinGruneweg(1562-ca.1618)über
seineFamilieinDanzig,seineHandelsreiseninOsteuropaundseinKlosterlebeninPolen,
t.1,wyd.A.Bues,Wiesbaden2008,s.229-230[288-289];takżew:SRPr,t.4,s.723-724.
45
H.Freytag,DieBeziehungenDanzigszuWittenberg,s.18-20;P.Simson,Wannhatder
DanzigerPriesterJakobKnothegeheiratet,nMitteilungendesWestpreußischenGeschichts-
vereins”14,1915,s.2-4;por.idem,GeschichtederStadtDanzig,t.2,s.49,przyp.2.Argu-
mentyFreytagaiSimsonastreszczonow:P.Kilar,PoczątkireformacjiwGdańsku,nSumma-
rium.SprawozdaniaTowarzystwaNaukowegoKatolickiegoUniwersytetuLubelskiego”21,
1972,s.29-33;zob.teżJ.Dworzaczkowa,Ogenezieiskutkachrewoltygdańskiej1525/26r.,
nRocznikiHistoryczne”26,1962,s.99.
46
Zob.DevotismonasticisMartiniLutheriiudicium,w:WA,t.8,s.573-669;Vom
ehelichenLeben[IX1522],w:WA,t.10,cz.2,s.275-304;zob.A.Rüttgardt,Klosteraustritte
inderfrühenReformation.StudienzuFlugschrifenderJahre1522-1524,Gütersloh2007,
s.13-56.
47Zob.M.Brecht,MartinLuther,t.2,Stuttgart1991,s.32;por.W.Breul,‘Esistverlo-
rendergeystlichestandt’.LuthersEheschlieńungimKontextdesAufstands1525,w:Martin
Luther-BiographieundTeologie,wyd.D.Korsch,V.Leppin,Tübingen2010,s.153-167;
M.Ptaszyński,LuteranizmbezLutra?,s.26-66.
