Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naukowym,były:bezmyślnausłużnośćwobecróżnychinstytucjipaństwowych,
politycznychczyoświatowych(np.wramachtzw.problemówwęzłowych)orazbezwolne
podporządkowaniesięideologiimarksistowskiej.Wprawdzienaciskiideologicznezelżały
niecowporównaniuzlatami1949–1956,jednaknadalwymuszałyonenateoretykach
wychowaniaczęstedeklaracjenarzeczwychowaniawduchuuległościwobeclansowanych
przezrządzącąwtedypartięzałożeńideologicznychiwychowaniazgodnegozwytycznymi
politykipaństwa,podległegobezresztyhegemoniipartii.Postawętakąwymuszała
wszechwładnacenzurapaństwowai–niemniejgroźnaodtamtej–tzw.autocenzurajako
ubocznyefektcenzurypraktykowanejwmajestacieprawa.
3.Sposobyuprawianiateoriiwychowania
Obecniedoistotnychzadańteoriiwychowanianależyjejodideologizowanie.Nieoznacza
tobynajmniejpozbawieniateoriiwychowaniawszelkiejobudowyideowejczy
aksjologicznej,gdyżodgrywaonainadalbędzieodgrywaćniebagatelnąrolęwkażdym
poprawniezorganizowanymprocesiewychowawczym.Należyjednakzadbaćoto,abynie
szukanodlaniejwsparciajedyniewideologiipodyktowanejlubnarzuconejprzezokreślone
instytucjespołeczne,urzędypaństwowe,partiepolityczne.
Ewentualnepróbysformułowaniacelówwychowaniabezpowoływaniasięnawartości
uniwersalneiponadczasoweznaczniezubożałobyteorięwychowaniapodwzględem
naukowym,atymsamymskazywałobyjąnastronniczepodejściedowieluinnych
zagadnieńbędącychprzedmiotemjejzainteresowań.Nadewszystkozaśsprzeniewierzałoby
sięprzysługującemuteoretykowiwychowania(podobniejakkażdemunaukowcowi)prawu
dowłasnychposzukiwańnaukowo-badawczychiswobodnegowypowiadaniawłasnych
opiniitakżewsprawachteleologicznychiaksjologicznych.
Teoriawychowania,naobecnymetapie,możezpewnościąprzezwyciężyćniejedno
zeswychniedomagań–szczególniedziękitrzemsposobomjejuprawiania.Polegająonena:
1)refleksjiposzukującejnadwychowaniem,np.wświetledotychczasowegozasobuwiedzy
pedagogicznejipsychologicznej,atakżeróżnychsystemówwartościikoncepcji
człowieka,powstałychnagrunciefilozofii,religii,psychologii;
2)przeprowadzaniubadańdotyczącychprocesuwychowaniainiektórychjego
uwarunkowań,jakiróżnegorodzajubadańpodstawowych,związanychbezpośredniolub
pośredniozzagadnieniamiwychowawczymi;
3)sięganiudowłasnychdoświadczeńwzakresiewychowaniadzieciimłodzieży,czyli
podejmowaniaznimipracypedagogicznej,podobniejaktoczynilipedagodzytejmiary,
coW.R.George(USA),H.Lane(Anglia),S.T.Szacki(Rosja),J.Korczakiwielu
innych.
Refleksjaposzukującanadwychowaniem
Wodwoływaniusiędorefleksjiposzukującejnadwychowaniemchodziprzede
wszystkimosprecyzowanieużywanychwteoriiwychowaniapojęć,ukazaniezłożoności
procesuwychowania,łączniezcelamiimetodamiichrealizacji,uporządkowaniewiedzy
owychowaniuorazposzerzanieipogłębianiejejzapomocąinformacjiczerpanychznauk,
takichjakpsychologiarozwojowa,wychowawczaispołeczna,psychologiaosobowości,
socjologiawychowania,antropologiafilozoficzna,aksjologiaietologia.Chodzitutakżeo
poszukiwaniezasadnościtwierdzeńgłoszonychwobrębieteoriiwychowania,zgodniez
określonymparadygmatemjejuprawiania.Wzmiankowanaturefleksjazakładakrytyczne
omówienieianalizęinteresującychteoretykawychowaniaproblemóworazdostrzeżenie
przezniegobłędów,nieścisłościiuproszczeńwprzedstawianiuorazuzasadnianiucudzychi
