Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
ROZDZIAŁ1.Odpornośćprzyrodniczaorazjejznaczeniewadaptacyjnym…
(2008)sugerują,żewarunkiemsprawnegozarządzaniaprzedsiębiorstwem
wsytuacjachzagrożeńorazdobregoprzygotowanianaprzyszłekryzysyjest
posiadanieiwdrażanieplanóworazprogramówstrategicznychioperacyjnych,
któresłużązachowaniuciągłościdziałaniaorazzapewniająbezpieczeństwo
wsytuacjachkryzysowych.ZkoleiChristophersoniin.(2010)sugerują,że
wtakichwarunkachkoniecznejestzintegrowanezarządzanietymiprogra-
mamiwramachwiększychgruporganizacjilubprzedsiębiorstwdziałających
wokreślonychsektorachgospodarki.
Wnaukachprzyrodniczychzagadnienieodpornościsystemównaturalnych
jestanalizowanejużodkońcalat30.XXwiekuiściślepowiązanezichsta-
bilnościąidążeniemdoosiąganiastanurównowagi(por.Tansley1935;Evans
1956;Patten1959;Odum1971,1982;Obmiński1978).Wychodzączzałoże-
nia,żegeosystemytobytypodlegająceewolucyjnymzmianom,ichstabilność
rozpatrujesięprzedewszystkimwkategoriachdynamicznych,jakozdolność
powrotudostanuzbliżonegodopoprzedniegopozakończeniuoddziaływania
zewnętrznychczynnikówzakłóceniowych.Równieczęstozacechęsystemów
stabilnychuznajesięstatycznośćoraztrwałośćipostrzegatozagadnieniezper-
spektywystałościcharakterystykwewnętrznychsystemuwwarunkachnie-
zmiennegootoczenia(por.Richling,Solon2011,rozdz.1.2).Wtymkontekście
odpornośćtraktowanajestjakojedenzparametrówopisującychstabilność,czylijako
wartośćprogowa,poniżejktórejorganizacjasystemunieulegazmianielubzmianyte
sąodwracalnepoustąpieniubodźca(Walkeriin.1969;Hill1987).Jakpodkreśla
Balon(2007),stabilnośćwobecczegośwpraktyceoznaczaodpornośćnacoś
isłużybadaniutychzagadnieńwsposóbszczegółowy,czylizpunktuwidzenia
reakcjiokreślonejczęścisystemunakonkretnebodźcewystępującelubmogące
wystąpićwdanejsytuacji(por.rozdz.1.3).
Patten(1959),Odum(1971,1982),Grime(1979)orazFormaniGordon
(1986)jasnowskazują,żewśródpodstawowychczynnikówwpływających
nastabilnośćiodpornośćukładówprzyrodniczychznajdująsięczynnikize-
wnętrzne,doktórychkwalifikujesięrodzaj,wielkośćiczasoddziaływania
bodźcówwpływającychnasystem.Drugągrupętworzączynnikiwewnętrzne,
wśródktórychwiodącąrolęodgrywająm.in.poziomdojrzałośćiróżnorod-
nośćgeosystemuorazliczbaisiłapowiązańmiędzyjegoelementami.Analiza
znaczeniawymienionychuwarunkowańjestniejednoznaczna.Powszechnie
przyjmujesię,żepojawieniesiębodźcówzewnętrznych,czyliokreślonejpresji
wywołującejzagrożenia,zmniejszastabilnośćśrodowiska,aichznacznasiła
igwałtownośćmożepoważnienaruszaćstrukturęifunkcjesystemu,aprzez
towpływaćnajegoodporność(Forman,Gordon1986;Barrett,Constas2008;
Belowiin.2009).Zkoleiwydłużonewczasiewystępowaniebodźcówomałej
presjimożepowodowaćpodwyższenieodpornościnakolejnezakłócenia(tzw.
odpornośćadaptacyjnalubnabyta).Innąklasyfikacjębodźcówzewnętrznych
proponujeOdum(1982),dzielącjenaczynnikizakłócająceDznane”systemom
przyrodniczymimającecharakternaturalnyorazczynnikiDobce”,najczęściej
