Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
AleksanderWat-(re)lektury
dziękidługiemu,bezgranicznemuiumyślnemurozregu-
lowaniuwszystkichsensów”26.OsiemnastoletniWatswo-
jezmysływprowadzałwstanrozedrganiaitransu,pisząc
wwysokiejgorączcewzimowewieczoryiprowokującwten
sposóbujawnianiesiętreściskrytych,irracjonalnych,grani-
czącychzszaleństwem.vDlawyobraźnitypusurrealistycz-
nego-jakzwracałauwagęBaranowska-charakterystyczne
jestprzyjęcietransówwyobraźniowych,niezależnie,czypo-
chodząze»snu«,czyz»jawy«[ł]jakometodytwórczej,
jakoświadomegoużycianieświadomości,jakosurrealistycz-
negosposobubycia”27.Oczywiście,działaniastojąceugene-
zyPiecykawyprzedziłyokilkalatmanifestyBretona,conie
zmieniafaktu,żepodejścieWatadotworzeniaprzypomina
późniejszerozwiązaniasurrealistów,zwłaszczazewzględu
naichzwiązkizhipnozą,pismemautomatycznymczypsy-
choanalizą,atakżefascynacjęabsurdeminonsensem.
Zowychpresurrealistycznychwistocieźródełwyni-
kateżpojawiającesięwtrakcielekturypoematuwrażenie
nonsensownegogadulstwa,absurdalnegobredzenia,niedo-
rzecznejpaplaniny-jakbyerupcjanapowierzchniętreści
ukrytychiciemnychprowadziładobełkotu.Awangardowa
genezatakichartystycznychrezultatówzdajesięoczywista.
JakrzeczujmowałErazmKuźma:
AwangardaliterackanapoczątkuXXwiekuuprawomocni-
ławswychpoetykachbełkot,aleuzasadnianybyłonróżnie,
najczęściejprzeciwstawnie:bądźjakokoniecznośćprzekro-
czeniajęzyka,bydotrzećdotego,cotajemnicze,boskie,du-
chowe-itoprowadziłodovświętegobełkotu”;bądźjakode-
strukcjajęzykapojęciowego,bywyrazićto,coprymitywne,
mechaniczne,cielesne-itoprowadziłodovnieświętegobeł-
kotu”.Ogólnieekspresjonizmdomagałsięvświętegobełkotu”,
26
A.Rimbaud,Wiersze.Sezonwpiekle.Iluminacje.Listy,
wybrał,oprac.iposłowiemopatrzyłA.Międzyrzecki,tłum.lis-
tówJ.HartwigiA.Międzyrzecki,Kraków1993,s.303.
27
M.Baranowska,dz.cyt.,s.224.
