Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
Technikamikropróbkowanialaserowego
wpołączeniuzespektrometriąmas
zjonizacjąwplazmieindukcyjniesprzężonej
(LA-ICP-MS)wanaliziekryminalistycznej
AleksandraPAWLACZYK
MałgorzataIwonaSZYNKOWSKA-JÓŹWIK
2.1
Wprowadzeniekrótkacharakterystyka
technikiLA-ICP-MS
Technikaspektrometriimaszjonizacjąwplazmieinduk-
cyjniesprzężonejICP-MS(ang.InductivelyCoupledPlas-
maMassSpectrometry)wpołączeniuzsystememmikro-
próbkowanialaserowegoLA(ang.LaserAblation)służydo
bezpośredniejanalizyskładupierwiastkowegoiizotopo-
wegoszerokiejgamypróbekwstaniestałymobardzozróż-
nicowanychmatrycach.Słowolaserjestakronimemozna-
czającymwzmocnienieświatłaprzezwymuszonąemisję
promieniowania(ang.LightAmplifcationbyStimulated
EmissionofRadiation),którewskrócieopisujekontrolo-
wanyproces,wktórymdochodzidouwalnianiafotonów
wwarunkachtzw.inwersjiobsadzeń,charakteryzującej
sięwiększąliczbącząstekwokreślonymstanie,owiększej
energii,wstosunkudoliczbycząsteknaniższympozio-
mieenergetycznym.Donajważniejszychzalettejsprzę-
żonejtechnikinależą:wysokaczułość,dobraprecyzjapo-
miarowainiskiegranicewykrywalnościorazmożliwość
przeprowadzeniaanalizywielopierwiastkowej[1].Po-
miarytechnikąpozwalająnaanalizęzarównoskład-
nikówgłównych(wilości>1%mas.wpróbce),dodatków
(wilościod0,01%do1%mas.wpróbce),jakipierwiast-
kównapoziomieśladowym.Mikropróbkowanielaserowe
niewymagadodatkowychprocedurprzygotowaniaprób-
ki,awykonywanebadaniamożnatraktowaćjakomikro-
destrukcyjne,ponieważtylkoniewielkaczęśćmateriału
jestpobieranapodczasbadania(nawetrzęduodokoło
0,4pgdo2pg).Ponadtomałaśrednicawiązkilaserowej
zapewniastosunkowodobrąrozdzielczośćprzestrzen-
ną,copozwalanaprzeprowadzeniepomiarówwobrębie
cienkichwarstwdanegoobiektu,takichjakwarstwypod-
powierzchniowezezmianamikorozyjnymi[2].Przykła-
dowo,stosującżnegęstościmocyimpulsupromienio-
wanialaserowego,możnadokonaćwyborunajlepszych
warunkówwstępnejobróbkipróbkiwkierunkupozby-
ciasięzewnętrznychzanieczyszczeńnajejpowierzchni.
Wzależnościodtrybuprowadzonychpomiarów(linio-
wy,punktowy)możliwejestustaleniezmianskładupier-
wiastkowegolizotopowegocienkichwarstwpróbkinawet
napoziomieokoło0,1-1pmorazbadanierozmieszczenia
składnikównawybranychmikroobszarachpoprzeztzw.
mapowanie.Przyużyciukomercyjniedostępnychsyste-
mówdomikropróbkowanialaserowegowsprzężeniuze
spektrometriąmasICPmożliwejestwykonywaniebadań
zrozdzielczościąprzestrzennąnapoziomie2-5pm.Ze
względunafakt,żemałeilościpróbkisąodrywanezpo-
wierzchnibadanegomateriałuwefekcieoddziaływania
pojedynczychimpulsówlasera,wysokaczułośćsystemu
detekcjijestwarunkiemkoniecznymdoprowadzenia