Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Pomiar:jednostkimiar
Zagadnienie,czykażdąwybranącechęokreślonegoprzedmiotulubzjawiskamożna
ocenićilościowo,jestpytaniemocharakterzepoczęścifilozoficznym.Historianaukipo-
kazuje,żecorazwięcejjejdziedzin,wtymniektórezdyscyplinhumanistycznych,opiera
swójrozwójnapochodzącychzpomiarulubobserwacjidanychliczbowych,anienaar-
gumentacjijakościowej.Rozdziałpierwszypodręcznikapodajepodstawoweinformacje
owielkościachmierzonych,jednostkachmiarizwiązkachmiędzynimi.Okształcietej
dziedzinywiedzydecydujązarównoobiektywneprawaprzyrody,jakiludzkiedecyzje.
1010Wielkościfizyczneipozafizyczne
Wyodrębnionacechabadanegoprzedmiotulubzjawiska,podlegającapomiarowi,
jestnazywanawielkością.Natomiastpomiartooperacjadoświadczalnegowyznacze-
niawynikupomiaru,charakteryzującegoilościowowielkośćmierzoną1.
Wielkościbędąceprzedmiotempomiaruprzyporządkowaćmożnadodwukate-
gorii,naogółwyraźnierozgraniczonych.Pierwsząstanowiąte,któremożemyprecy-
zyjniezdefiniowaćiwefekciezmierzyćzdokładnościązależnątylkoodwłaściwości
używanychprzyrządówimetodpomiarowych.Wielkościtesąpowiązanezesobąści-
słymiprawamifizyki,dlategosąnajczęściejokreślanejakowielkościfizyczne.Przy-
kładamiwielkościtejkategoriisąmierzoneodniepamiętnychczasów:czas,długość,
masaiobjętość.Wmiaręrozwojunaukidołączałydonichwielkościmechaniczne,
termodynamiczneielektromagnetyczne.Współcześnie,wszystkiewielkościfizyczne
sązawartewzbiorzewielkościukładuSI.
Wynikpomiaruwielkościfizycznejxwyrazićmożnajakoiloczynwartościliczbo-
wejwielkościorazjednostkimiary,
x={wartośćliczbowa}[jednostkamiary].
(1.1)
1Więcejinformacjint.ogólnejteoriipomiarówiskalpomiarowychznajdziemywpodręcznikachme-
trologii,np.Sydenhama(1982)iPiotrowskiego(1986).
