Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Specyfikatrawieniaiwchłanianiauzwierzątprzeżuwających...
27
wobrębiejamygardłakrzyżująsięzesobą.Gardłojakodrogadlapokarmuumożli-
wiałącznośćmiędzyjamągębowąaprzełykiem(KrysiakiŚwieżyński,2004).
Przełykjestpoczątkowymodcinkiemwłaściwegojużprzewodupokarmowego.
Jestnarządemrurowatym,mięśniowo-błoniastym,bardzorozciągliwym,łączącym
gardłozżołądkiem.Wfaziespoczynkowejniemaonświatła.Drożnośćjestuzyski-
wana,gdyprzechodziprzezniegokęspokarmowyzgardładożołądkabądźwkie-
runkuodwrotnym(uprzeżuwaczy),gdytreśćzeżwaczawracaporcjamidojamy
ustnej,abynastąpiłoponownejejprzeżucie.
Żołądektorozszerzona,workowataczęśćprzewodupokarmowego,zlokali-
zowanabezpośredniozaprzeponąiodstronydogłowowej,łączącasięzprzeły-
kiem,akończącadwunastnicą.Jestpierwszymodcinkiemprzewodupokarmowego,
wktórympokarmzatrzymujesięprzezpewienczasipodlegatrawiącemudziałaniu
enzymówsokużołądkowego,któryprodukowanyjestprzezgruczołytrawienne.
Wjegobudowiemożnawyróżnićnalewymkońcuwpust(lejkowateujścieprze-
łyku),zkoleinaprawymkońcuodźwiernikłączącyżołądekzdwunastnicą.Mięś-
niówkażołądkamazdolnośćprzemieszczaniatreścipokarmowejdojelit.Pod
względemstrukturalnymmożnawyróżnićżołądekjednokomorowy,którywystę-
pujepodpostaciąpojedynczegoworka(mięsożerne,trzodachlewna,konie)oraz
żołądekwielokomorowy,któryjestcechącharakterystycznąprzeżuwaczy(Krysiak
iŚwieżyński,2004).Świniemająstosunkowoobszerneżołądkitypuprzełykowo-
-jelitowegoopojemnościokoło5-8litrów.Ukoniowatychwystępujerównieżżołą-
dektegotypuostosunkowomałejpojemności-6-15litrów.Skośnewejścieprze-
łykuwżołądekpowoduje,żebłonamięśnioważołądkatworzydwiepętleukładające
siędookoławpustuitworzącezwieraczwpustu.Wmiaręnapełnianiasiężołądka
pętletezaciskającorazsilniejujścieprzełyku,akonsekwencjątakiejbudowyjest
brakwymiotówukoni.
Wielokomorowyżołądekuprzeżuwaczyskładasięztrzechtzw.przedżołądków,
tj.żwacza,czepcaiksiągorazztrawieńca,czyliżołądkawłaściwego.Całkowita
pojemnośćżołądkawahasięwgranicach95-235litrów,choćmożeprzekraczać
tęobjętość(średnia200litrów).Udorosłychosobnikówżwaczstanowinajwięk-
szązkomórżołądkaopojemnościokoło160litrów.Błonaśluzoważwaczajest
ciemna,pozbawionagruczołówipokrytanabłonkiemwielowarstwowympłaskim.
Tworzyróżnegokształtuiwielkościwyniosłości,którenazywanesąbrodawkami
żwacza.Wystająonedoświatłażwaczanawysokośćokoło10mm.Totupokarm
jestczasowomagazynowanyiulegazmiękczeniu.Następnie,gdyzwierzęskończy
jeść,przystępujedobardziejdokładnejmechanicznejobróbkipobranegowcześniej
pokarmu,następujetzw.przeżuwanie.Treśćżwaczapodpostaciąmałychporcji
powracaprzezprzełykdojamygębowej.Tammamiejscebardzodokładneroztar-
cietreścipokarmowejiponownenaślinienie.Zwierzętaroślinożernemająceżwacz
dokonująwnimrównieżmikrobiologicznegorozkładutrudnostrawnejcelulozy.
