Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historykstarożytnościasztukaprzekładu.Namarginesietłumaczenia...
23
semtłumaczaformułowaneodmiennepostulaty,nawetjeżelispełnienie
tychżemiałobysięodbyćkoszteminnychnużytkowników”przekładu.
Autorniniejszegoszkicuniechce,inaszczęścieniemusi,przedstawiać
żadnegosystemuprawidełtłumaczeniaantycznejliteratury.Mówiąc
uczciwie,nawetnawłasnyużytektakowegoniestworzył.Jeżelidecyduje
sięzabraćgłos,tozpełnąświadomością,żeniczegonieporządkuje,
ajedynietroszczysięowłasneinteresy.Głoszabieraprzedewszystkim
jakohistorykstarożytności,przedstawicieljednejztychgrup,które
zprzekładamiobcują,czasemje(współ)tworząiwzwiązkuztymmają
konkretneoczekiwaniawobectłumaczaiefektówjegopracy.Równocze-
śniejednakmająmutakżecośdozaoferowania.
*
Historyk-zwłaszczahistorykstarożytności,którypracujezteksta-
minapisanymiwjęzykachtakodmiennychodjęzykówwspółczesnych
podwzględemskładni,słownictwaiprzedewszystkimzakorzenienia
kulturowego-dosamejideiprzekładumazregułystosunekambiwa-
lentny.Ściślejrzeczujmując,wjednejtylkosytuacjiprzekładjest
wopiniihistorykanietylkodopuszczalny,alewręczwymagany:kiedy
historykcytujetekstźródłowyworyginale,winienopatrzyćcytatprze-
kładempoto,byczytelnikmógłzweryfikować,czyewentualnaroz-
bieżnośćwocenierzeczywistościpozatekstowejmiędzynimahistory-
kiemniewynikazróżnegorozumieniatekstu,którydoniejodsyła
właśnie:przekładjestwtedykomentarzemdotekstuoryginalnego,nie
magozastąpić
3.
Tamgdziemówimyopodstawieniutłumaczeniazamiastoryginału,
historykprzyjmujepostawęraczejniechętną.Przedmiotemjegozainte-
resowaniajestrzeczywistość,wktórejdanytekstpowstałidoktórej
przezdanytekstmożemydotrzeć,żadnazatemnkopia”wykonana
winnym(tj.nieprzystosowanymdoopisudanejrzeczywistościhisto-
rycznej)językuiwinnym(tj.późniejszym)czasieniemożebyćpełno-
2Wymógizwiązanaznimpraktykasąskądinądcałkiemświeżejdaty:taknaprawdę
zaopatrywaniecytowanegotekstuźródłowegowprzekładupowszechniałosięwpracach
historykówstarożytnościstopniowonaprzestrzenidrugiejpołowyXXwieku.
3Zauważmynamarginesie,żewyjaśnianiuoryginałuprzezprzekładdobrzeodpowia-
dapierwotnysensczasownikatłumaczyć,podobniejakjegoodpowiednikówwgrece
iłacinie:˜rmhneЪeiniinterpretari,patrzDomański2006:7-16.
