Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Zagadnieniaogólne
ekologicznymi.Powstająonewtedy,gdyludzieniepotrafiąlubniechcąrozwiązać
istotnychproblemówśrodowiska,copowodujeograniczeniewzaspokajaniu
podstawowychpotrzebludzi,stagnację,anawetregreswrozwojuspołecznym
igospodarczym.Znacznemuzaburzeniuulegająrelacjemiędzyczłowiekiem
aśrodowiskiem.Waspekcieekologicznymkryzyswśrodowiskuobjawiasiębra-
kiemfunkcjonowaniamechanizmówsamoregulacjiiregeneracji.Wpływatonie-
korzystnienajakośćżycialudzi.Przywróceniestanurównowagiwśrodowisku
częstowiążesięzdługotrwałąingerencjączłowiekawprzyrodę,któramacharak-
terantropopresjipozytywnej.Współczesnykryzysstanuśrodowiskatrwajuż
kilkadziesiątlaticharakteryzujesię:
–rozmaitymiskutkamiantropopresjiozasięgulokalnym,regionalnym,aod
pewnegoczasutakżeglobalnym,
–ingerencjączłowiekawśrodowiskoowielokierunkowymcharakterzeiskut-
kamiwewszystkichkomponentachśrodowiska,
–wwieluobszarachnaZiemizostałyprzekroczonewartościprogowesamo-
regulacjiśrodowiska.Antropopresjaspowodowaładegradacjępowietrza,
przeobrażeniewarunkówklimatycznychorazzmianyjakościoweiilościowe
zasobówwodnych,glebowychimineralnych,takżeprzestrzenikrajobrazo-
wejiodpornościekosystemów.Nasilasiędegradacjaidewastacjaśrodowiska,
copowodujeobniżeniejakościżyciaorazutrudnieniawgospodarce,
–ścisłympowiązaniemantropopresjizeświatowągospodarkąikonsumpcyj-
nymmodelemżycia,
–występowaniemprzestrzennegozróżnicowaniaantropopresjiijejskutków,
zwłaszczawpaństwachwysokoisłabogospodarczorozwiniętych,
–pojawieniemsiękolonializmuekologicznego(handelodpadami,częstotok-
sycznymiiradioaktywnymi,przenoszeniedziałalnościgospodarczejzpaństw
wysokorozwiniętychdosłaborozwiniętych,rabunkowaeksploatacjazaso-
bównaturalnych,budowanowychinwestycji,częstoszczególnieuciążliwych
dlaśrodowiskainiebezpiecznychdlazdrowiaczłowieka).
Głównezjawiskazagrażająceprawidłowemufunkcjonowaniuśrodowiska
(Dobrzańskiiin.1997),składającesięnakryzysekologicznyto:
–globalneocieplenieklimatuuwarunkowanerosnącąemisjągazówcieplarnia-
nych,zwłaszczaCO
2,
–niszczenieozonosferyspowodowanenadmiernąemisjąspalinorazfreonów
ihalonów,
–masowewycinanieiwypalaniewilgotnychlasówrównikowychorazlasów
strefyumiarkowanejchłodnej,
–niszczeniezbiorowiskleśnychprzezemisjezanieczyszczeńprzemysłowych,
–kwaśneopady,
56
