Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
onich,podwarunkiemjednak,żewszkolerozwiniętajestpracawycho-
wawcza,amłodzieżmawszelkiemożliwościrozmowyznauczycielami
oswoichplanachiprzyszłości.Wpracachpedagogicznychużywanesąza-
zwyczajdwarodzajedefinicjiaspiracji.Jedneznich,np.tedefiniowane
wencyklopediach,dająobrazogólny,drugiezaśmającharakterczystoso-
cjologiczny,gdyżpojmowanesąjakodążeniadonspołecznieuznanychce-
lów,którychosiągnięciedajesubiektywnepoczuciekorzystnejzmiany
wobrębieprzyjętejskaliwartości,którepojawiająsięikształtująwtoku
życiaspołecznego”(Szefer-Timoszenko1981,s.46).Niekiedyjednakspo-
tykamyłączenieobutreści,takzrobiłchoćbyMikołajKozakiewicz,uwa-
żając,żenaspiracjetopragnienieczegoś,dążeniedoczegośwżyciu,np.
dążeniedoosiągnięciaokreślonych,wytkniętychcelów,pragnienierealiza-
cjiambitnychplanów,zadań”(Kozakiewicz1973,s.31).Częstorozważa-
niaoaspiracjachpowiązanesązwzorcamiprzyszłychosiągnięćjednostki,
którewcześniejsąprogramowane,awynikajązwłasnychdziałańpodmio-
tu.Tworzeniepedagogicznychwzorcóworaznadawanieważnościwarto-
ściom,tympożądanymspołecznieiwskazywanymmłodzieży,adalejpo-
równywanieichzwzoramiuznawanymiprzezmłodzieżstanowiprzedmiot
zainteresowańnaukedukacyjnych.LewowickiiGalaszarzucająpedagogi-
cenzbytnieskupienienaporównywaniutychwzorcówikoncentrowaniu
sięgłówniena»socjologicznym«,amoże–jeszczebardziej–»kulturo-
wym«pojmowaniuwartościizwiązanychztymujmowaniemsprawaspi-
racji.Natomiastniedocenianesąpsychologiczneczypsychospołeczne
aspektyzagadnieńaspiracji”(Lewowicki,Galas,1987,s.21).
Wcentrumuwagikażdegozcytowanychautorówdefiniującychter-
minaspiracje,znalazłysiępojęciatakie,jak:dążenia,pragnienia,potrze-
byiwartości.Alenależywidziećwnichnietylecechy,cowyznaczniki
aspiracji.nPotrzebywielokroćartykułowanetworząaspiracje,będące
źródłemdążeń.Pragnieniezaśtonicinnego,jakpożądanieczegoś,co
jestkoniecznedoosiągnięciawłaściwegofunkcjonowaniajednostki.War-
tość–toprzedmiotrzeczywistylubidealny,któremujednostkiizbioro-
wościprzypisująważnąrolęisensichwżyciu,adążeniedojejosiągnię-
ciaodczuwająjakoprzymus”(Stępień2000,s.24).
Przedstawionyturysróżnychsposobówdefiniowaniaorazrozumienia
aspiracjiujmujeproblemwyrażaniategopojęciawsposóbtypowydla
poszczególnychnauk,zdrugiejzaśstronyzmierzadookreśleniawielo-
kierunkowegoobrazuaspiracji,tj.jejnatury,obiektówiuwarunkowań.
Wzajemneprzenikaniesięukierunkowańpsychologicznych,socjologicz-
nychiaprobowanychprzezpedagogówodczytujemywpróbiezdefinio-
15
