Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bardzoistotne,któresąwstanieprzesądzićoplanachżyciowychczłowie-
ka.Aspiracjewtymujęciuobejmująnajważniejszepotrzeby,najistotniej-
szeambicjeizainteresowaniapopartesilnymumotywowaniemwzamiarze
ichrealizacji.Jeśliwięcpsychologówzajmujeraczejnaturaipsychiczne
właściwościdążeń,tosocjologówbardziejinteresująichobiekty.Broni-
sławGołębiowskiwyraziłjejakonzespółdążeńwyznaczonychprzezhie-
rarchięcelów,którejednostkaakceptujeorazdefiniujejakoważne,aktóre
przesądzająojejplanachżyciowych”(Gołębiowski1966,s.98).Ponadto
należyzauważyć,żewprzeciwieństwiedopodejściapsychologów,według
socjologówomawianatuproblematykaniemusidotyczyćjedyniejednost-
ki,bowiemobejmujerównieżgrupy.Aspiracjetondominującepotrzeby,
dążeniaizainteresowaniajednostkiczygrupy,objętesilnieumotywowa-
nymzamiaremrealizacji”(Łoś1972,s.12).Wujęciusocjologicznymma-
mydoczynieniazhierarchiącelów,obiektamiludzkichpragnień,jakimisą
wartościorazrzeczy.nZamiastpojęciemaspiracjasocjologowieniekiedy
posługująsiępojęciemruchliwośćspołeczna”(Janowski1977,s.13).
Spowodowanejesttotym,iżbardzowieleczynnikówspołecznych
przyczyniasiędokształtowaniaaspiracji,szczególnieudzieciimłodzie-
ży.Zjednejstronymamydoczynieniazoddziaływaniemśrodowiska
społecznegoludzidorosłych,wtymrodziny,szkoły,lokalnychautoryte-
tów,zdrugiejzaśodnotowujemyznacznywpływbliskichgruprówieśni-
czych.Ponadtosocjolodzycorazbardziejzwracająuwagęnawpływsze-
rokorozumianejkulturywposzczególnychstadiachrozwojuczłowieka
orazpłynącezniejwzorcepropagowaneprzezśrodkimasowegoprzeka-
zu.nWramachprzekazówkulturowychokreślasięjednostcepożądaneiza-
lecanewartościiidee,któresąpodstawątworzeniaczęściaspiracji”
(tamże,s.27).StanowiskoJanowskiegoprzedstawioneprzeszłotrzydzie-
ścilattemunabrałoszczególnegoznaczeniawpierwszejdekadzieXXI
wieku,ponieważrolaśrodkówmasowegoprzekazuuległazasadniczej
zmianieiwyłoniłsięnowyproblem.Szerzejpropagowanesąwzorcenie-
ułatwiająceprocesówwychowawczych,leczprzeciwnie:skłaniającedo
czynówipostawspołecznienieaprobowanych,takichjakalkoholizm,
narkomania,prostytucjanieletnich,zbytwczesnezwiązkimałżeńskie,ro-
dzicielstwonieletnichitp.
Trudnościwdefiniowaniuorazwsferzebadańniesłabnąprzypróbie
całościowegoczyteżwielostronnegoujmowaniasensuaspiracji.Ta
orientacjazostałaokreślonaprzezJanowskiegojakoaspiracjeC,charak-
terystycznedlaosóbpróbującychuogólniaćwiedzęoczłowieku.Topo-
dejściezawierawsobiewszelkiepróbydefiniowaniaaspiracji,którełą-
13
