Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Odklasycznejfizykidokwantowejteoriimaterii
wynikipodważającepojęcieatomujakonajmniejszejniepodzielnej
cząstki.W1886r.H.Becquerelodkryłpromieniotwórczośćuranu,
awkrótcepotemM.Skłodowska-CurieorazP.Curieodkrylipolon
irad.WnastępnymrokuJ.J.Thomson,badającpromieniekatodowe,
odkryłistnienieelektronu,ujemnienaładowanejcząstkiobardzoma-
łejmasiewynoszącej,jaksiępóźniejokazało,9,109510
–31kg,czyli
prawie2000razymniejszejodmasynajlżejszegoatomu.Kilkalatpóź-
niejstwierdzono,żeuranwysyłatrzyrodzajepromieniowania,któ-
renazwanopromieniowaniema,βiγ.Zdalszychbadańwynikało,
żepromienieβtworzystrumieńznanychjużelektronów,apromie-
nieaskładająsięrównieżzcząstek,leczdużocięższychniżelektrony
ioładunkudodatnim.Masatychcząsteknazwanychcząstkamia,jest
ponad7000razywiększaodmasyelektronu,aichładunekjest
2-krotniewiększyodwartościbezwzględnejładunkuelektronu.Na-
tomiastpromieniowanieγokazałosiępromieniowaniemelektroma-
gnetycznymobardzomałejdługościfali,mniejszejniżdługośćfali
promieniowaniaRoentgena,któreznanebyłood1885r.Zarówno
występowaniepromienikatodowych,jakizjawiskopromieniotwór-
czościwskazujenato,żeatomymawewnętrznąstrukturęinie
najmniejszyminiepodzielnymicząstkamimaterii.Przypuszczanoza-
tem,żewskładatomówwchodząelektrony,aleniewiedziano,jak
wnichjestrozmieszczonyładunekdodatni,którysprawia,żeatom
jestelektrycznieobojętny.Następnykrokwpoznawaniuatomówwy-
konałw1911r.E.Rutherford.Badającprzechodzeniepromieniowa-
niaaprzezcieniutkąfolięmetalu,stwierdził,żewiększośćcząsteka
przelatywałaprzezfolię,nienatrafiającnażadenopór;tylkonieliczne
cząstkiulegałyodchyleniulubodbiciu.Uzyskanewynikipotwierdzały
założenie,żecałydodatniładunekatomuiprawiecałajegomasasku-
pionewjądrzebardzomałymwporównaniuzrozmiaramiatomu.
Dlaśrednicyjądratrzebabyłoprzyjąćwartośćrzędu10
–14m,podczas
gdyznanajużwówczasśrednicaatomubyłarzędu10
–10m.Rutherford
zaproponowałwięcmodelatomuzłożonegozciężkiego,dodatnio
naładowanegojądraotoczonegolekkimielektronamioładunkuujem-
nym.