Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
1.Odklasycznejfizykidokwantowejteoriimaterii
1.2.2.Funkcjafalowa
Zezjawiskadyfrakcjielektronóworazzzasadynieoznaczonościwy-
nika,żestanmikrocząstekmusimyokreślaćinaczejniżstancząstek
makroskopowych.Wiemy,żegdywiązkęelektronówprzepuścimy
przezkryształ,wówczasnaumieszczonejzakryształemkliszyotrzy-
mamyobrazdyfrakcyjny.Naczarnemiejscakliszynegatywowejpa-
dłodużoelektronów,namiejscaszarepadłoichmniej,anamiejsca
białeniepadłanijedenelektron.Takisamobrazotrzymamyprzywy-
strzeliwaniuwkierunkukryształupojedynczychelektronów.Oczywi-
ściedoświadczenietrwałobywówczasbardzodługo,abywsumiena
kliszępadłotylesamoelektronówcowpoprzednimdoświadczeniu.
Elektronypoprzejściuprzezkryształpadająnakliszęwróżnychmiej-
scach.Niepotrafimyprzewidzieć,wktórymmiejscunakliszyelek-
tronzakończyswójbieg.Niemniejruchelektronuniejestcałkowicie
bezładnyimożemypowiedzieć,żejestwiększeprawdopodobieństwo,
elektronpadnienamiejsce,którepowywołaniukliszybędzieciemne,
niżnamiejscejasne.Naszawiedzaoruchuelektronumawięccharakter
probabilistyczny,statystyczny,aniedeterministyczny,jakwprzypad-
kuruchuobiektumakroskopowego,np.kulikarabinowej.
Prawastatystycznestosowanewróżnychdziałachfizyki.Po-
sługujemysięniminp.przyopisiezachowaniasięgazuzamkniętego
wjakimśnaczyniu.Sytuacjajesttujednakzupełnieinnaniżwoma-
wianymruchuelektronów.Wprzypadkugazuzakładamy,żeruchem
każdejjegocząsteczkirządząprawadeterministyczne,aprawaproba-
bilistycznestosująsiętylkodowielkiegozbiorutychcząsteczek.Na-
tomiastwmikroświecieopisywanymprawamimechanikikwantowej
żadnegodeterminizmuniema.Okazujesię,żeokreślenietorupoje-
dynczejmikrocząstkiniejestmożliweiwynikatoniezniedoskonało-
ścinaszychmetodbadawczych,leczzsamejistotymikrocząstek.Mi-
kroświatemrządzątylkoprawaprobabilistyczneitakicharaktermusi
miećteoriamikroświata.
Wmechanicekwantowej,teoriachW.Heisenberga,E.Schrödin-
geraiinnych,stanelektronuopisujesięzapomocąfunkcjifalowej,
którączęstobędziemyoznaczaćgreckąliterąψ.Wprzypadkustanów
stacjonarnych,niezmieniającychsięwczasie,funkcjafalowajest
funkcjąwspółrzędnychwszystkichncząstekwchodzącychwskład
układu