Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MordechajAronGincburg-życie,twórczośćidziałalność
społeczna2
Dzieciństwoimłodość(1795-1817)
MordechajAronGincburgprzyszedłnaświat3grudnia1795rokuwlitew-
skimmiasteczkuSałanty,położonymnaterenieŻmudziwokręgukłaj-
pedzkimnadrzekąSałantąiwłączonymwtymsamymroku-wwyniku
trzeciegorozbioruPolski-doCesarstwaRosyjskiego.Pierwszedwadzieścia
latżyciaprzyszłegopisarza,tłumaczainauczycielabiografowieodtwarza-
jąniemalwyłącznienapodstawiejegowspomnień,korespondencjioraz
autorskichwprowadzeńdoopublikowanychpóźniejdzieł3.MordechajAron
urodziłsięjakoczwartedzieckorodzicówpodwóchsiostrachizmarłym
jeszczewdzieciństwiebracie,ponimzaśnaświatprzyszlijeszczedwaj
kolejnibracia:SzmuelZeewiMoszeLejb4.Początkowokształciłsięwdomu
rodzinnympodokiemojca,JehudyAszeraGincburga(1765-1823).Ojciec,
jakojedenzpierwszychnaLitwiezwolennikówhaskali(oświeceniażydow-
skiego)-ruchuintelektualnegoispołecznegoinspirowanegooświeceniem
europejskim,propagującegomodernizacjęspołecznościżydowskiej-łączył
biegłośćwpismachreligijnychzzainteresowaniemnaukamiświeckimi5.
Byłautoremartykułówdotyczącychgramatykihebrajskiej,atakżealgebry,
geometriiioptyki.Wszystkieteopracowaniaznalazłysiępośmierciojca
wrękachMordechajaArona,spłonęłyjednakw1831rokupodczaswielkiego
pożaruwPołądze(Litwa),wktórejmieszkałprzezkilkalat.Udałomusię
zachowaćjedyniedziewięćlistówojca,opublikowanychpóźniejwzbiorze
Dwir[Sanktuarium]6.WautobiografiiAwiezerodnotował,iżJehudaAszer,
władającyjęzykiemniemieckim,polskimipotroszerosyjskim,zaszczegól-
niecennąiniezbędnąuznawałznajomośćjęzykahebrajskiego.Naniejwła-
śnieoraznanaukachmoralnychpłynącychzopowieścipochodzącychzkart
Bibliihebrajskiejskupiałsięwpierwszychlatachdomowejedukacjisyna.
PoukończeniuczwartegorokużyciaMordechajAronzostałposłany-
wedleówczesnegozwyczaju-nanaukędochederu,religijnejszkołydla
najmłodszychżydowskichchłopców.WAwiezerzeszczegółowoiotwarcie
opisałstosowanewówczasmetodywychowawczeorazscharakteryzował
2
ProponowanypodziałbiografiiGincburgaiprzedziałyczasoweza:J.Klausner,Historiaszelha-sifrut
ha-iwritha-chadasza,t.3,Jeruszalajim1953,s.121-136.
3
Zob.Bibliografia,sekcjaGincburg-życieitwórczość.
4
S.L.Citron,Jocrejha-sifrutha-iwritha-chadasza,Wilna1922,s.115.
5
ZewnętrzneświadectwaprzedstawiająceJehudęAszeraGincburgajakoczłowiekawykształconego,
erudytę,zwolennikahaskalioraznauczycielaiintelektualnegoprzewodnikasyna-zob.J.Klausner,
Historiaszelha-sifrutha-iwritha-chadasza,s.121-122.
6
Tamże,s.121.KlausneropierasięnazbiorzeDwir-zob.M.A.Gincburg,Dwir,t.2,Wilna1861,s.156-166.
X
Wstęp
