Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znalazłwiększeuznaniewoczachGincburganiżrozpowszechnionywów-
czasipreferowanyprzezczęśćjegonauczycielisposóbopartynainterpre-
tacji,aluzjiianalogii.Encyklopedyczne,historyczneifilozoficznelektury
stymulowałyintelektualnieiinteresowałyprzyszłegopisarzawznacznie
większymstopniuniżkazuistycznerozważanianadTalmudem,który-
mizajmowałsięwszkole.Wprocesieotwieraniasięnaoświeceniowe
metodyiideałyprawdopodobnietowarzyszyłmuszawelskilekarz,który
stałsiępierwowzoremliterackiejfigurystaregofilozofawGincburgowej
autobiografii.Wtymczasieprzyszłypisarzposzerzałrównieżswojąwie-
dzęogólną,przedewszystkimnadrodzesamokształcenia,uczącsięjęzyka
niemieckiegoirozwijajączainteresowanieliteraturąeuropejską8.W1816
rokudobiegłkońcaokresfinansowegowsparciaprzezteściów,cozmusiło
GincburgadoopuszczeniadomuwSzawlachisamodzielnegoposzukiwa-
niaśrodkównautrzymanierodziny9.
Tułaczka(1817-1835)
PowyjeździezSzawliGincburgwróciłnakrótkodorodzinnegodomu
wSałantach,gdziedoskonaliłznajomośćjęzykaniemieckiegoizapo-
znawałsięzewspółczesnąliteraturąniemiecką,międzyinnymidzieła-
miGottholdaEfraimaLessinga,JohannaWolfgangaGoethegoiFriedri-
chaSchillera10.PrzeniósłsięnastępniedoPołągiitammieszkałażdo
1823rokuzprzerwaminakrótkiepobytywWilnieiLipawie.Pracował
jakonauczycielwmiejscowejszkoleorazjakotłumacz,przekładającna
językniemieckidokumentyprawnenapotrzebysądów.Zewzględuna
znajomośćjęzykaikulturyorazswojądziałalnośćdydaktycznązyskał
sobiewówczasprzydomekflgermanisty”11.Kiedyjednakśrodkiuzyski-
wanedziękitymzajęciomokazałysięniewystarczające,rozpocząłwie-
loletniątułaczkępomiastachLitwyiInflant,podczasgdyjegorodzina
8
S.L.Citron,Jocrejha-sifrutha-iwritha-chadasza,s.120.
9
Istniałzwyczaj(zwanykestem),zgodniezktórymrodzinapannymłodejprzyjmowałapodswójdach
młodemałżeństwoizapewniałamuutrzymanie,cowidealnychwarunkachmogłotrwaćnawetsie-
demlat.Częśćbadaczy,m.in.JakubGoldbergiTomaszJankowski,uważa,żekestbyłszerokorozpo-
wszechnionywEuropieWschodniej-zob.J.Goldberg,JewishMarriageinEighteenth-CenturyPoland,
flPolin”10(1997),s.38-74;T.Jankowski,Ruchliwośćspołeczno-zawodowaŻydówiformowaniesięgospodarstw
żydowskichwPiotrkowieTrybunalskimwlatach1808-1870,flPrzeszłośćDemograficznaPolski”37(2015),
s.61-82.Natomiastinni,m.in.ShaulStampferiArturMarkowski,twierdzą,żenależałwtymrejoniedo
rzadkości-zob.S.Stampfer,TheSocialImplicationsofVeryEarlyMarriage,[w:]tenże,Families,Rabbis,and
Education.TraditionalJewishSocietyinNineteenth-CenturyEasternEurope,Oxford-Portland2010,s.7-25;
A.Markowski,MiędzyWschodemaZachodem.RodzinaigospodarstwodomoweŻydówsuwalskichwpierwszej
połowieXIXwieku,Warszawa2008.
10
J.Klausner,Historiaszelha-sifrutha-iwritha-chadasza,s.124.
11
H.Rosenthal,M.Seligsohn,Günzburg,MordecaiAaronbenJudahAsher,[w:]JewishEncyclopedia,t.6,New
York1906,s.112.
XIII
MordechajAronGincburg-życie…|Tułaczka(1817-1835)
