Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Projektowaniebadaniajakościowego
5
wspołeczeństwie,alboskupiającasięnabadaniurutynowychsposobówbudo-
waniawspólnegoświataznaczeńetnometodologiaczyperspektywadramatur-
giczna,zaproponowanaprzezErvingaGoffmana.
Zdarzasięrównież,żebadaczeużywająabstrakcyjnychpojęćteoretycz-
nych,takichjakwładzaczypamięć,korzystajączosiągnięćróżnychtradycjiteo-
retycznychitraktującjeeklektycznie,szukającraczejznaczącychkontekstów,
umożliwiającychinterpretowanieokreślonegozjawiska,anieusystematyzowa-
nejteoriiztwierdzeniami,hipotezamiiwyznaczonymimetodami(por.Cheek
2008;Jasanoff2004).Takiewykorzystaniepojęćirelacjimiędzynimipomaga
jużnapoczątkusproblematyzowaćprzedmiotbadaniaiwyjśćpozasamopis
zjawiska.
Jeszczeinnepodejściezakłada,żedopieronaetapieokreślaniacelubada-
niatworzysięteorięśredniegozasięgunapodstawieprawidłowościwyłaniają-
cychsięzdanych,jakwstrategiiteoriiugruntowanejipokrewnychpodejściach.
Mimożenaszepostępowaniewtymprzypadkuzazwyczajjestznaczniebardziej
elastyczne,towybórtejdroginiezwalnianaszpracynaetapieprojektowania
badania.ZdaniemUweFlicka(2010)czasy,kiedymożnabyłowejśćwteren
i„poprostutozrobić”skończyłysięrównieżdlabadaczyjakościowych,zarów-
nozewzględunaogromprzeprowadzonychdotejporybadań,jakiinarozwój
teoriiwspierającychwykorzystywanemetody.RównieżValerieJanesick(1994)
podkreśla,żepytaniebadawczejestniezbędnedopokierowaniaplanowaniem
badania,chociażopowiadasięonazatworzeniemelastycznychprojektów.
Nawetjeślikwestieteoriinienajważniejszeprzystawianiuokreślonego
problemunaprzykładdlatego,żebadaniejestwyraźnienastawionenaprak-
tycznecele,jakwielebadańwspierającychpolitykępublicznąprzezposta-
wieniediagnozylubprzeprowadzenieewaluacjitotrzebapamiętać,żeniema
badaniabezteorii.Równieżpracekoncentrującesięnapraktycznejdoniosłości
problemuposługująsięzałożeniamiteoretycznymi,ponieważwybórmetodyczy
prawomocnośćpostawionychpytańjestmożliwatylko,jeśliprzyjmiemypewien
określonysposóbistnieniarzeczywistościspołecznej.Immniejczasupoświęca-
mynaprzemyślenietychkwestii,tymbardziejjesteśmyskazaninaopieraniesię
napotocznych,zdroworozsądkowychteoriachspołecznychlubperspektywieba-
dawczej,dojakiejjesteśmy„przyzwyczajeni”iktórąprzyjmujemyrutynowo.
Wartopamiętać,żetakiepodejściemożeobniżyćjakośćnaszychbadań.
UżytecznyprzeglądróżnychpodejśćdoprowadzeniabadańproponujeUwe
Flick(2010),nazywającje„perspektywamibadawczymi”.Wbadaniachjakościo-
wychpopularneperspektywybadawczetomiędzyinnymipodejściedążącedore-
konstrukcjipunktuwidzeniabadanych,zakorzenionewtradycjiinterakcjonizmu
symbolicznegoifenomenologii,albopodejściestawiającesobiezacelopisme-
chanizmówkonstruowaniasytuacjispołecznych,związanezkonstruktywizmem
ietnometodologią.Weźmyzaprzykładbadanianadinstytucjąwięzienia.Osoba
prowadzącabadaniewramachpierwszejperspektywymogłabyrekonstruować
sposobyprzeżywaniainadawaniasensusytuacjiprzymusowegoodosobnienia