Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
AgataStasik,AdamGendźwiłł
więźniównapodstawiewywiadówpogłębionych.Wramachdrugiejperspekty-
wy–opisywałabyniejawnemechanizmywytwarzaniahierarchii,uzupełniając
wywiadyobserwacją.To,wjakisposóbformułujemyproblemiposługujemysię
wybranymiprzeznasmetodamijakościowymi,jestzazwyczajzwiązanezusytu-
owaniemwobrębiejednejztradycjiteoretycznych.Równieżwkolejnychroz-
działachtejksiążkibędziewidaćwyraźnie,żepewnetradycjeteoretycznewiążą
sięzokreślonymimetodamiisposobamiformułowaniaproblemów.Podobnie,
prezentowanemetodybadańjakościowychmająswojezałożeniateoretyczne
inajbardziejimodpowiadającetypyproblemówbadawczych.
Teoria(rozumianatumożliwieszeroko)pomagauniknąćzbytpowierzchow-
nejodpowiedzinapytanie:„cobadamy?”–pozwalasproblematyzowaćprzed-
miotbadania,ująćgowformiepytańbadawczych.Trudnojestpodaćuniwersalny
przepisnadobrepytaniebadawcze,możnanatomiastpokazaćprzykładypowta-
rzającychsiętypówpytańbadawczych(tabela1.2),zastrzegającjednocześnie,że
niejesttolistawyczerpująca.
CharlesTilly(2006)radzi,abyformułującproblembadawczy,dokładnie
ocenićjegoparametry:zakresobowiązywaniaidoniosłośćrezultatów.Imwięk-
szyzakresobowiązywaniaidoniosłośćrezultatów,tymwiększeryzykozwiązane
zfiaskiembadania,tymwiększewymaganiawobecbadaczy,alerównież–tym
większapotencjalnakorzyśćpoznawczaisukcesnaukowy.Tillypokazuje,
żeumieszczającpytaniebadawczewkontekścieistniejącychustaleń,możemy
stawiaćsobieróżnecele–zaczynającodstosunkowoprostych,jakwypełnianie
faktograficznychlukwistniejącejwiedzy,akończącnapodważaniuzarówno
dotychczasudzielonychodpowiedzi,jakidotychczaspostawionychpytań.Od-
nalezienieswoichpytańnaukładziewspółrzędnychzaproponowanymprzez
Tilly’egowymagazdobyciadobregorozeznaniawistniejącejliteraturze.Ten
etap–szczególnieczasochłonny,gdywkraczamynanowepole–jestniezbędny
wprocesiestawianiadobregopytaniabadawczego(rysunek1.1).
Jakkolwiekwszystkietypypytańbadawczychwyszczególnionenapionowej
osiwykresusąakceptowalne,każdeznichmożebyćzadanewzłysposób.Jeśli
chcemyuzupełnićlukęinformacyjną,topowinniśmymiećpewność,żeniejest
tolukapozorna–toznaczy,żeprzedmiotniezostałjużzbadanywinteresują-
cymnaszakresie,aniewiedzaotymwskazujenanasząignorancję.Nawetjeśli
udanamsięprzeprowadzićtakiebadania,toichwynikimogąspotkaćsięzlek-
ceważeniem.Podobnie,szukającpotwierdzeniaakceptowanychodpowiedzi
nastarepytania,musimypostaraćsię,żebyowopytanieniebyłotrywialne–
awięctakie,naktóreodpowiedźjestoczywista.Wybierającstrategię,wktórej
wchodzimywpolemikęzfunkcjonującymijużodpowiedziamilubproponujemy
noweujęcieproblemuiprzekonujemyojegowyższościnaddotychczasowymi
ujęciami,należyszczególniezadbaćorzetelnąrekonstrukcjępodważanego
stanowiska.Walkazespreparowanymprzeciwnikiemdajewprawdziedużeszan-
senazwycięstwo,należysięjednakliczyćztym,żetakamanipulacjazostanie
zdemaskowana,awynikibadaniaodebranejakonieznaczące.
