Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Użytecznośćipreferencje
szykitowarówlubusług)ioptymalizowaćwybory.Relacjapreferencjijestoparta
naaksjomatycznychwłasnościachzwrotności,przechodniościispójności,których
znaczeniejestnastępujące(Bąk,2013,s.21;Malawski,1999,s.54-55;Varian,1997;
s.66):
–
relacjapreferencjijestzwrotna,jeżelizachodzi:x⪰x,gdziex∈Xoznaczape-
wienkoszyktowarów(usług);zwrotnośćoznacza,żedwaidentycznekoszyki
towarów(usług)niesąrozróżnianenaskalipreferencjidanegokonsumenta,
–
relacjapreferencjijestprzechodnia(zgodna),jeżelizachodziwarunek:x⪰y
orazy⪰z,tox⪰z,gdziex,y,z∈Xoznaczajątrzykoszykitowarów(usług);
przechodniośćzakładakonsekwencjęwyborówkonsumentaioznaczaistnie-
nieoptymalnegokoszykatowarów(usług),
–
relacjapreferencjijestspójna(zupełna,kompletna),jeżelizachodziwarunek:
x⪰yluby⪰xlubx≈y,gdziex,y,z∈Xoznaczajątrzykoszykitowarów(usług);
spójnośćoznacza,żekażdedwakoszykitowarów(usług)mogąbyćporówny-
wane.
Jeżeliistniejefunkcjaumożliwiającaprzypisaniewartościliczbowychposzcze-
gólnymkoszykomdóbr(towarów,usług),tojestmożliweprzynajmniejuporządko-
wanietychkoszykówodnajbardziejdonajmniejpreferowanych(pomiarnaskali
porządkowej).Relacjęsilnejpreferencji≻lubrelacjęsłabejpreferencji⪰orazre-
lacjęobojętności(indyferencji)≈możnaprzedstawićwpostacizależnościfunkcyj-
nejdladwóchkoszykówtowarów(usług)x,y∈Xwnastępującysposób(por.Bąk,
2013,s.21;Galas,NykowskiiŻółkiewski,1987,s.140):
x⪰y⇔u(x)≥u(y),
x≻y⇔u(x)>u(y),
x≈y⇔u(x)=u(y).
(1.1)
Funkcjęunazywasięfunkcjąużyteczności,awartościtejfunkcji(np.u(x),u(y)),
czyliużyteczności,porządkująkoszykidóbrzgodniezpreferencjamikonsumenta.
Wielkośćróżnicmiędzyposzczególnymiużytecznościaminiejestwtymprzypadku
istotna.Użytecznośćzmierzonąwtensposób(naskaliporządkowej)nazywasię
użytecznościąporządkową.Wzwiązkuztymnaużytecznościachzmierzonychna
skaliporządkowejdopuszczalnesąprzekształceniamonotonicznierosnące(zacho-
wująceporządek).
Istniejenaturalnedążenie,abyzmierzyćrównieżwielkośćróżnicmiędzyuży-
tecznościamikoszykówdóbr(np.u(x)-u(y)),copozwoliłobystwierdzić,oilejeden
zdwóchkoszykówjestbardziejatrakcyjnyniżdrugi.Egzemplifikacjątegokierunku
badańwyborówkonsumentówwteoriiekonomiisąteorieużytecznościkardy-
nalnej.
Preferencje(relacjapreferencji)umożliwiająkwantyfikację(pomiar)użytecz-
ności,ponieważoznaczajązdolnośćkonsumentówdooceny,porządkowaniaiwy-
