Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Potrzebysączynnikieminspirującymimotywującymczłowiekadoaktywności
wróżnychobszarachfunkcjonowania,wtymwzakresiedziałalnościspołeczneji
ekonomicznej.Wstrukturzepotrzeb,teoretycznienieograniczonych,niektórez
nichsąwspólnedlawiększościludzi,ainnesąspecyficznedlaokreślonychgruplub
jednostek.Rozróżniasiępotrzebypodstawowe,którewynikajązbiologicznychwy-
magańorganizmuczłowiekaisąobiektywne,orazpotrzebywyższegorzędu,które
pojawiająsiępozaspokojeniupotrzebpodstawowych,konkurująmiędzysobąisą
subiektywne.
Otwartalistapotrzebsprawia,żeniejestmożliwezaspokojenieichwszystkich.
Realnemożliwościzaspokojeniapotrzebsązdeterminowaneróżnymiczynnikami,
wśródktórychzanajbardziejistotneuważasięograniczeniabudżetowe(dochodyi
ceny),atakżeczas,normyprawneietyczne.Zewzględunateograniczenianiejest
możliwezaspokajaniewszystkichpotrzeb,cooznaczakoniecznośćichwartościo-
wania(hierarchizowania),acozatymidzie-wyboruwpierwszymrzędziepotrzeb
najbardziejpodstawowychdozaspokojenia.Nagruncieekonomiipoziomzadowo-
leniaisatysfakcjizwiązanyzzaspokajaniempotrzebjestocenianyzapomocąmi-
kroekonomicznychkategoriiużytecznościipreferencji.
Wteoriiekonomiisformułowanenagruncieutylitaryzmupojęcieużyteczności
oznaczasubiektywnieodczuwanąprzezkonsumentasatysfakcję(zadowolenie,
przyjemność,korzyść)ztytułudokonywanychwyborów-realizacjiokreślonej
strukturykonsumpcjiwpostacitzw.koszykadóbr.Badaniadotycząceprzyczyn
orazmotywacjipodejmowanychdecyzjirynkowychiwyborówkonsumentówod-
wołująsięgłówniedomodeluhomooeconomicusiteoriiużyteczności.Zakładasię
bowiem,żekonsumentpodejmującyracjonalnedecyzjerynkowestarasięoptymal-
niezaspokoićswojepotrzebyimaksymalizujesubiektywnieodczuwanąużytecz-
ność(satysfakcję,zadowolenie),którąmożeosiągnąć,wybierającokreślonedobra
(towary,usługi,ofertyniematerialne)przyistniejącychograniczeniachbudżeto-
wych.Tezaoracjonalnościzachowańkonsumentaipodejmowanychdecyzjiopiera
sięnazałożeniach,żekonsumentmaokreślonepotrzebyipotrafijezdefiniować,
potrafiwartościowaćodczuwanepotrzebyorazdokonujewyborówrynkowych,
maksymalizującsatysfakcję,zadowolenie,użytecznośćcałkowitąiużyteczność
krańcową.
Bezpośrednipomiarużytecznościjestzadaniemtrudnym,aproblemmierzal-
nościużytecznościniezostałdotądwteoriiekonomiijednoznacznierozstrzygnię-
ty.Wynikatom.in.zfaktu,żeużytecznośćmacharaktersubiektywny,anieobiek-
tywny.Użytecznośćtychsamychdóbrjestzróżnicowanawprzekrojukonsumentów.
Wcelupomiaruużytecznościnapotrzebybadańempirycznychwwymiarzesu-
