Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Preferencjewekonomii
1.2.Preferencjewekonomii
15
Pojęciaużytecznościipreferencjiwodniesieniudodokonywanychwyborów(nie
tylkoekonomicznych)odgrywająwspółcześniewekonomiiimikroekonomii,
aszczególniewteoriachzachowańkonsumentów,bardzoważnąrolę.
Zachowaniakonsumentów(zachowaniakonsumenta,zachowaniakonsumenc-
kie,zachowaniakonsumpcyjne,zachowanianabywców)sądefiniowanejakoczyn-
nościpsychiczneifizyczne(jednostekimałychgrup),łączniezichmotywami
iprzyczynami,dotycząceorientacji,kupowania,użytkowaniaipozbywaniasię
wyrobuzsektorarynkowego,publicznegoorazgospodarstwadomowego,pozwa-
lającekonsumentowifunkcjonowaćorazosiągaćswojeceleiurzeczywistniaćwar-
tości(zuwzględnieniemskutkóworazkonsekwencjijednostkowychispołecznych),
adziękitemuosiągaćzadowolenieidobrobyt(zob.AntonidesivanRaaij,2003,
s.24).
Zachowaniakonsumpcyjne(consumerbehaviour)sąokreślanejako„spójna
całośćrelacji(postępowań)związanychzdokonywaniemwyborówwprocesie
zaspokajaniapotrzebindywidualnychwokreślonychwarunkachspołecznych,kul-
turowychiekonomicznych”(AltkorniKramer,1998,s.276).
Zachowaniakonsumentówsątakżeopisywane,wodniesieniudoteoriiuży-
teczności,jakoprocespodejmowaniadecyzjiwwarunkachpewności(skutkiwy-
borusąprzewidywalnewpełnilubprawiewpełni),wwarunkachryzyka(można
oszacowaćprawdopodobieństwoskutkówdobregolubzłegowyboru)oraz
wwarunkachniepewności(skutkiwyborusąnieprzewidywalne)(Tyszka,2010,
s.25-27).Nadecyzjewwarunkachniepewnościwpływaniepewnośćinformacyjna
lubniepewnośćpreferencji(Coombsiin.,1977).
Teoriezachowańkonsumentówodwołująsiędomaksymalizacjikorzyścijako
podstawywyborówrynkowych(ekonomicznych,alenietylko).Czynnikamistymu-
lującymiimotywującymitychwyborówiaktywnościkonsumentówsąpotrzeby.
Natlenierównowagimiędzypotrzebamiamożliwościamiichzaspokojeniapo-
wstajekoniecznośćwartościowaniapotrzebidokonywaniawyborów.
Teoriezachowańkonsumentówsąopartenaklasycznejkoncepcjihomooeco-
nomicusA.Smitha,zakładającejracjonalnośćwyborówkonsumentów.Tezaoracjo-
nalnościdecyzjiekonomicznychjestodnoszonadopojedynczegokonsumenta(nie
dogrupyczyspołeczności).Tezataopierasięnatrzechpodstawowychzałożeniach
(BerbekaiNiemczyk,1997,s.7;Kamińska,Kubska-MaciejewicziLaudańska-Tryn-
ka,1995,s.42;Pociecha,1996,s.21):
–
konsumentmaokreślonepotrzebyipotrafijezdefiniować,
–
konsumentpotrafiwartościować(hierarchizować)odczuwanepotrzeby,
–
konsumentdokonujewyborówrynkowychwtakisposób,abymaksymalnieza-
spokoićswojepotrzeby(maksymalizujezadowolenie,satysfakcję,użytecz-
ność).
