Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
RozdziałI
którzyuważają,żereżimytezjednejstronyposiadająproceduralnemini-
mumdemokracji(np.cyklicznieodbywająsięwjakimśstopniuuczciwe
ikonkurencyjnewybory),zdrugiej-dochodzidoregularnychnaruszeń(np.
prawiswobódobywatela,lekceważysiękonstytucyjneograniczeniawła-
dzy,podobniejakwreżimachautorytarnych).Reżimyteokreślasięjako
„niepełne”lub„ograniczone”demokracje.Częstookreślasiętopodejście
mianemreżimówhybrydalnychpoprzezzastosowaniepojęcia„demokracji
zprzymiotnikiem”(„niepełnademokracja”,„demokracjadelegatywna”,
„demokracjakierowana”,„demokracjanieliberalna”,„defektywnademokra-
cja”,„imitacyjnademokracja”).Dotejgrupybadaczynależyzaliczyć
G.O’Donnella,F.Zakarie
32,W.Merkela,A.Croissanta,A.Schedlera33,
P.C.Schmittera,T.L.Karla,D.Furmana,J.Tymanowskiego
34).
Przedstawicieledrugiejgrupywokreśleniusystemówprzejściowych
wręcznegująopisywaniereżimówhybrydalnychzapomocąpojęcia„demo-
kracjizprzymiotnikami”,ichzdaniemnawetokreślaniereżimówzapomocą
przymiotników,takichjak„nieliberalna”czy„defektywna”,jestdużymnad-
użyciem.Zamiasttegorozpatrujątesystemyjakonowy,zliberalizowanylub
demokratyzowanyautorytaryzm.ReprezentantamitejgrupysąiL.Way,
S.Levitski,P.Roeder
35,M.Ottawey36,M.Riabczuk.Zkoleiprzedstawiciele
trzeciejgrupyreprezentująstanowisko,iżpodejściedobadanychreżimów
poprzezróżnegorodzajuwariacjenatematautorytaryzmubądźdemokracji,
odzwierciedlatylkoprocesewolucjitychsystemów.Tymsamymuznają,że
stanprzejściowymiędzydemokracjąapełnądyktaturąjestdlanichnajbar-
dziejcharakterystyczny.Dlategoteżprzedstawicieletejgrupyrezygnują
zużywaniakategorii„demokracji”lub„autorytaryzmu”,awkontekście
badańnadreżimamiużywająwswojejklasyfikacjitakichpojęć,jaki„kre-
owanypluralizm”,„reżimdominującejwładzy”,„szarastrefa”,„reżimy
hybrydalne”(L.Diamond,H.Balzer
37,ThomasCarothers38,A.Antoszew-
ski,R.Herbut).
32F.Zakaria,TheRiseofIlliberalDemocracy,“ForeignAffairs”1997,vol.76,nr6.
33A.Schedler,Themenuofmanipulation,“JournalofDemocracy”2002,vol.13.nr2,
s.36-50;idem,ConceptsofDemocraticConsolidation,“JournalofDemocracy”1998,
vol.9,nr2.
34J.Tymanowski,Rosjamiędzydemokracjąaautorytaryzmem,[wi]FederacjaRosyjska
wprocesiedemokratyzacji,red.J.Tymanowski,Warszawa2011.
35G.Ph.Roeder,VarietiesofPost-SovietAuthoritarianRegimes,“PostSovietAf-
fairs”1994,vol.10,nr1,s.61-101.
36М.Оттауэй,Демократия:тольконаполовину,Трудностиперехода:демократия
вРоссии,ЦентрКорнегы,Москва2004.
37
Х.Балзер,Управляемыйплюрализм:формирующийсярежимB.Путина,
“Общественныенаукиисовременность”2004,nr2,s.46-59.
38Th.Carothers,op.cit.,s.12-27.
