Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Grammatik
nymiźródłami.Terminnparametry”odnosisiędoformalnejdefinicjistosowa-
nejwkanonietransformacyjno-generatywnymiobejmujecechyspecyficzno-ję-
zykowewrelacjidonzasad”,odnośniedoktórychpostulowanesąuniwersalia
(por.Chomsky1995,2008,wbadaniachskładnipolskiejpor.Mecner2005,
22007).Porównaniepodstawowychcechsyntaktycznychjidyszzwspółczesnym
językiemniemieckimipolskimzawartezostałowpracyMecnera(2013).Ztego
względuwniniejszymartykulepominiętezostałyaspektykontrastywnewre-
lacjidojęzyków:niemieckiegoipolskiego.Obokoryginalnegozapisuwjęzyku
jidyszzawierającegoznakihebrajskie(czytaneodstronyprawejdolewej)poda-
wanajesttransliteracjawkonwencjiYIVO(InstituteforJewishResearch).
2.Podstawowecechyskładnijidysz
2.1.V-2iswobodaszyku
Organizacjazdaniawjęzykujidyszopierasięnawzględnieswobodnymszy-
kuelementówwokółstałejpozycjiczasownikaosobowegozgodnieztypemna-
zywanymV-2(verbsecondlanguages).StrukturaV-2obejmujezarównozdanie
proste,jakizdaniezłożone.Charakterystycznajestprzytymmożliwośćwystą-
pieniapodmiotuniekonieczniewpozycjiinicjalnejzdaniaprzedczasownikiem
osobowymlubbezpośrednioponim,leczrównieżwdalszejodległościodskład-
nikawerbalnego:
1.
dimeydelekhizongekumenshverdoslernen,derikerdosarabish
Dziewczętomprzychodziłaciężkonauka,główniearabski.
.ש¶באראסאָדרק¶ערעד,1ענרעęסאָדרע11ש1עמ1קעiנאָז¶אךעęעד¶¶מ¶ד
¶1iעęעטנ¶פאnForward”5.03.2013
Wzdaniu(1)pokazanajesttopikalizacjacelownikaliczbymnogiejndimey-
delekh”Cdziewczętom’,wpozycjiinicjalnejzdania,nadającafrazietejakcentem-
fatyczny.Natomiastpodmiotndoslernen”Cnauka’przesuniętyjestpozaskład-
nikwerbalnyzokolicznikiem,przedwtrącenienderikerdosarabish”Cgłównie
arabski’.Widocznejestprzytymtworzenieanalitycznejformyczasuprzeszłego
nizongekumen”Cprzychodziła’wformieskładnikaciągłegozespolonegozprzy-
słówkiemnshver”Cciężko’.Jeżelibędziemyinterpretowaćanalitycznąformęwer-
balnązprzysłówkiemjakojedenskładnikciągły,wówczaszachowamyregułę
występowaniapodmiotuwbezpośrednimnastępstwieskładnikawerbalnego.Je-
