Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
TeresaŚwięćkowska
Innymważnympytaniemjestto,jakirodzajoprogramowaniawykorzystuje
siędotworzeniainfrastrukturyOA.Czysątoprogramyopensourceorazczy
stosujesięotwarteujednoliconestandardypublikacji,umożliwiającezbieranie
metadanych.7JakożejednązgłównychprzyczynpojawieniasięruchuOAbyła
potrzebauniezależnieniakomunikacjinaukowejodmonopolukorporacjiwydaw-
niczych,kwestiaotwartychstandardówiotwartegooprogramowaniapozostaje
kluczowadladalszegorozwojutegokierunku.Rozwójotwartegooprogramo-
waniaiotwartychstandardówsprzyjaniezależnyminicjatywompublikacyjnym
wspólnotnaukowych,którychniestaćnadrogie,komercyjneusługi.
OdpoczątkupublikowaniewOAwystępujewdwóchpodstawowychrodza-
jachokreślanychjakozłotaizielonadroga.
SPOSOBYWYDAWANIAIMODELEOPŁATAUTORSKICH
WZŁOTEJDRODZEOA
Złotądrogąokreślasięwydawanieczasopism,któreodmomentuukazaniasię
sądostępnewcałości,zadarmodlawszystkichwInternecie.Sątozarówno
oryginalneczasopismaOAtylkowwersjionline,jakteżwersjeelektroniczne
czasopism,którenadalsąwydawanewwersjipapierowejiwtakiejpostacisprze-
dawane.WydawanieczasopismOAnapoczątkulat90.XXw.zaczęłosięod
pojedynczych,niekomercyjnychinicjatyw.Wzrostichpopularnościipoparcieze
stronydużychinstytucjiskłoniłorównieżwydawnictwakomercyjnezarabiające
nasubskrypcjachdowprowadzeniamożliwościpublikowaniawOA.Wprzy-
padkudużychwydawnictwczasopismaOAstanowiąjednakmargines.;
CzęśćczasopismOApobieraopłatyzapublikacje,takzwaneopłatyautorskie.
Dotejgrupynależąwydawnictwakomercyjne,atakżeczęśćwydawnictwnon
profit,np.PublicLibraryofScience(PLoS).Wtymostatnimprzypadkuopłaty
służąpokryciukosztówwydawaniaczasopisma.Dotejporyrozwinęłosięwiele
różnychmodeliopłat.Autorzyzazwyczajniepłacąsamizapublikowanie,lecz
korzystająześrodkównabadania.Częstoopłatyprzejmująinstytucje,zawierając
7
RuchOAczerpałinspiracjezruchunarzeczotwartegooprogramowania,którysprzeciwiał
sięograniczaniudostępudokodówźródłowychwwynikukomercjalizacjiwiedzyinformatycznej
imiałnaceluotwarciekodudlawszystkich,abywtensposóbumożliwiaćzjednejstronymodyfi-
kacjęoprogramowaniadlaindywidualnychpotrzeborazotwieraćpoledodalszegoswobodnego
rozwojutechnologiiopensourcezracjitego,żeudostępnianywszystkimkodsprzyjakształtowaniu
otwartychstandardów.Standardyotwartegopublikowaniasąopracowywaneprzezpowstające
wtymcelustowarzyszenia,takiejaknp.OpenArchivesInitiative(OAI)czyDeutscheInitiative
fürNetzwerkinformation(DINI).
;
M.MagheshRajan,S.Jasimudeen,S.Kumar,TeOn-LineResourceToolsForElectiveTea-
chingAndLearning:ACaseStudyOfE-BooksAndE-JournalsInMahatmaGandhiUniversity
Library,uInternationalJournalofDigitalLibraryServices”2012,Vol.2,Issue1,pp.12–28.
