Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wiekżycia,jakpiszeTyszkowa,służygłówniedoopisuiporządkowania
zmian.Jestontraktowanyjakooś,naktórejzaznaczamy,kiedypojawiasię
danezdarzenieznamionującezmianęrozwojową.Wiekżyciamaprzytym
charakterspecyficznejzmiennejstreszczającej,toznaczytakiej,któranie
działasamodzielnieimieściwsobieskumulowanedziałaniewieluinnych
zmiennych,takichjaknp.biologicznedojrzewanieorganizmu,podejmo-
wanienowychrólspołecznychizwiązanychznimdoświadczeń.Zmiany
rozwojowepojawiającesięwprocesieontogenezymającharakterdługo-
trwałyikumulatywny,tzn.żezmianypóźniejszewyrastajązwcześniej-
szychistanowiąichkontynuację.Określatozarazemprocesualnycharak-
terontogenetycznychzmianrozwojowych(Tyszkowa,Przetacznik-Gie-
rowska,2000).
Tabela1.Charakterystykacyklużyciawujęciulife-span
Rozwójbiegużycia
Wielokierunkowość
Rozwójjakozysk/strata
Plastyczność
Pojęcia
-rozwójtrwaprzezcałeżycie(ontogeneza)
-każdyzokresówjestważnydlawyznaczania
-wprzebiegurozwojupojawiasięszeregróż-
-pojawiającesięwprocesieontogenezyzmia-
-w
-rozwój
naturyrozwoju
norodnychzmianocharakterzedodawania
(kumulowaniasięzmian),substytucji(zastę-
powania),modyfikacji(różnicowanie,uogól-
nianie-przekształcaniestanówwcześniej-
szych),inkluzji(włączeniestarychtreściw
składnowejzintegrowanejcałości),mediacji
(stanwcześniejszystajesięogniwempośred-
nimdlanastępnejzmiany(Flavell,1977)
nymogącharakteryzowaćsię(nawetwobrę-
bietejsamejsfery)wielokierunkowością(kie-
runekzmianyróżnicujesięformamizacho-
wania)
zarównozmianyprogresywneocharakterze
ilościowymijakościowym,jakizmianyre-
gresywne;wprzebiegużyciawspółwystępują
przypadkizysku(wzrostu),jakistraty(zani-
kania)
(wewnętrznazmienność),cooznacza,żeza-
leżnieoddoświadczeńiwarunkówżyciamo-
żeprzybieraćróżnorodneformy
rozwoju
charakteryzuje
ontogenetycznym
Założenia
się
plastycznością
występują
19
