Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
którychniemożnawyjaśnićtylkowkategoriachfizykochemicznych.Zjawiska
psychiczne,będąceszczególnymatrybutemtegoukładu,powinnybyćwięcbadane
iinterpretowanewpowiązaniuzfunkcjąośrodkówistrukturnerwowych.
Poglądynalokalizacjęczynnościwmózgu
Zagadnienie,czymózgfunkcjonujejakojednacałość,czyteżskładasięzczęści
pełniącychróżnefunkcje,byłoprzedmiotemsporu,którytrwałprzezcaływiek
XIX,ażdopoczątkuXXstulecia.ProblememtymzająłsięF.J.Gall,twórca
kierunkunazwanegofrenologią.Gallbyłanatomemidokonałkilkuważnych
odkryćwdziedziniebudowymózgu,m.in.porazpierwszyrozróżniłistotęszarą
ibiałą.Wysunąłkoncepcję,żeczynnościpsychiczne,wtymrównieżemocje,są
funkcjąkorymózgu,zbudowanejzistotyszarej.RozbudowująctękoncepcjęGall
założył,żeczynnościpsychiczneskładająsięzwieluniezależnychdziedzin,
zktórychkażdajeststerowanaprzezspecjalnyobszarkorymózgu.Osoby,
uktórychdanadziedzina(np.uzdolnieniawokreślonymkierunku,emocjonalność)
jestszczególnierozwinięta,mająrównieżbardziejrozwiniętyobszarkoryrządzący
tądziedziną.Wynikaztegowniosek,żeludzieróżniącysiępodwzględemcech
psychicznychpowinniwykazywaćróżnicewbudowiekorymózgu,awtórnie–
wukształtowaniukościczaszkisąsiadującychzkorą.Choćzałożeniafrenologii
zostałyostatecznieodrzucone,jednakpodwpływempracGallapóźniejsibadacze
zaczęlibliżejzajmowaćsięproblememlokalizacjifunkcjiwmózgu.
WXIXwiekudokonanokilkuodkryćprzemawiającychzakoncepcją,że
różneobszarymózgusprawująspecyficznefunkcje.P.Brocastwierdził,że
uszkodzenieośrodkawlewympłacieczołowympowodujezaburzeniemowy,które
obecnienazywamyafazjąruchową.PóźniejC.Wernickeznalazłinnyośrodek,
umiejscowionywpłacieskroniowym,sterującyczynnościąodbiorumowy.
G.T.FritschiE.Hitzigwykazali,żedrażnienieelektryczneokreślonychobszarów
korymózguupsawywołujeruchy,którychrodzajzależyodmiejscadrażnienia.
D.Ferrier,posługującsiętechnikądrażnieniaiusuwaniakorymózguumałp,
wyróżniłokoliceruchową,wzrokowąisłuchową.H.J.Jacksonopisałrodzaj
padaczki,polegającejnadrgawkachobejmującychkolejnomięśniezgodnie
zrozkłademlokalizacjifunkcjitychmięśniwkorzemózgu.Wszystkiete
obserwacje,pozaczynnościąmowy,dotyczyłystosunkowoprostychczynności
ruchowychiczuciowych,nieobejmowałynatomiastzłożonychfunkcjiin-
telektualnych.
Choćprzytoczonebadaniawskazywałynawyraźnąspecjalizacjęośrodków
mózgowychwsterowaniuczynnościamiruchowymiisensorycznymiorazmecha-
nizmamimowy,nadaltoczyłsięspórnatematlokalizacjifunkcjipsychicznych
wmózgu,awięcinteligencji,pamięci,percepcjiiemocji.Dominowałpogląd,że
czynnościamitymikierujecałymózg,bezzróżnicowanegoznaczeniaposzczegól-
nychstruktur.JeszczewpierwszychdziesięcioleciachXXwiekuzaznaczałsię
wpływkoncepcjiK.S.Lashleyaoekwipotencjalnościkorywprzechowywaniu
śladówpamięciowych.Podstawątejteoriibyływynikibadańnadwpływem
26
