Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Podróż1.Nagranicypomiędzyantycypacjąiretrospekcjąindyferencji
[ś]artysta,którywystawiasięnaniebezpieczeństwaprzypadają-
cegomuwudzialedoświadczenia,czujegłęboko,żeniejestwolny
odświata,leczpozbawionyświata,żeniejestpanemsamegosiebie,
leczkimśwyzbytymsiebie[podkr.P.O.],żepoddajesięwymogo-
wi,którywykluczającgozżyciaigronażyjących,otwieragonaten
moment,gdyniemożejużniczegozrobićiprzestajebyćsamym
sobą[podkr.P.O.]39.
ChociażHumewznacznymstopniuuwolniłsięodświataido-
strzegłwyzwaniezatracaniasiebie,nadalpragniebyćpanemsa-
megosiebie,niechcewykluczaćsięzżyciaizawszelkącenęusiłuje
chronićwłasneindywidualneflja”,toteżcierpi,popadawrozpacz
iwycofujesięnapozycje,któreoferująbezpieczeństwo.Wyzby-
waniesięsiebiejakokrokwprzepaść,przedktórymwzdragałsię
szkockiflozof,stawaćsięmożewyzwaniempodejmowanymprzez
artystów.Zawieszenieprzekonaniaoznaczeniuwłasnegoflja”,
choćstanowidlanichruinęwłasnejosoby,możejednakwyłonić
twórczość:
Dziełowymagaodpisarza,abyutraciłcałąflswą”naturę,cały
flswój”charakter,abyprzestałsięodnosićdosamegosiebieidoin-
nychnapodstawierozstrzygnięcianadającegomutożsamośćflja”
istałsiętymsposobempustymmiejscem,wktórymswenadejście
zapowiadabezosobowaafrmacja40.
ChociażautorPrzestrzeniliterackiejnienawiązujebezpośredniodo
Humela,uwagizawartewjednymzfragmentówdziełaodnieśćmoż-
nadopostawyszkockiegoflozofawobecperspektywyzanikaniaflja”:
Ludzieodsunęlisięodmrocznejczęścisamychsiebie,odepchnęli
ją[śmierć,dop.P.O.]iwykluczyli,cosprawiło,żestałaimsięona
zupełnieobca,żejestichwrogiem,złąmocą,przedktórąuchylają
sięuciekającwnieprzerwanąrozrywkę[podkr.P.O.]lubteżdoko-
nująjejwynaturzeniaprzezstrach,któryichodniejoddziela.Jestto
zasmucające,przemieniającnaszeżyciewpustynięstrachu,wsferę
zubożonąpodwójnie:zubożonąprzezubóstwolękubędącegolę-
kiemzłymizubożonąośmierć,którątennędznylękuporczywie
wypychanazewnątrznas41.
39M.Blanchot,Przestrzeńliteracka,dz.cyt.,s.51.
40Tamże,s.55.
41Tamże,s.148.
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
