Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Wprowadzenie
nakoncepcjęczymożetylkopojęcieduchowości,itowróżnychdziedzinachnauki,
amożewłaśnieprzeztękoniunkturę,imimowysiłków,bytopojęcieokreślić27,
pozostajeonomgławicowe.Iwtejksiążceduchowościąniebędęsięzajmowała.Jeśli
tuoniejwspominam,tojakoopóźnymdzieckuprzekwitającejteoriisekularyzacji.
Wobecspowolnienia,różnicowaniaiwyczerpywaniasięgłównegonurtuteorii
sekularyzacjipojawiasiępytanie,codalej.Otóżdalejwyłaniasiępostsekularyzm
ispołeczeństwopostsekularne(kolejnenpost”
,jakwcześniejspołeczeństwopost-
industrialneiponowoczesne).Pojęcietoodnosisiędorozważańfilozoficznych
ihistoriozoficznychorazkoncepcjiteoretycznych,aletakżedobadańdotyczących
utrzymywaniasiębądźożywieniaprzekonańlubpraktykreligijnychpookresieich
słabnięciaorazrelacjimiędzywierzącymianiewierzącymiwświeckichliberal-
nychdemokracjach.PowszechnieuznajesięJürgenaHabermasa(1929-)jeślinie
zaautora28,tonapewnozapopularyzatorapojęciapostsekularyzmu.Wswoim
słynnymprzemówieniuwygłoszonym14października2001r.wkościeleśw.Pawła
weFrankfurciezokazjiotrzymaniaNagrodyPokojowejNiemieckichKsięgarzy29
sformułowałontezęowkroczeniuwepokępostsekularną.Zacząłododwołania
siędoatakówz11września2001r.przywołującychskojarzeniastarotestamentowe
iapokaliptyczne.nWszędziezapełniłysięsynagogi,kościołyimeczety,jakgdybyów
zaślepionyatakporuszyłwgłębiświeckiegospołeczeństwajakąśreligijnąstrunę”
30
.
Dalejanalizowałhistorycznelosyprocesusekularyzacji,wpisującgowspórfilozofii
inauki,czylirozumuzreligią.Zarzucałzarównozwolennikomtegoprocesu,jak
ijegoprzeciwnikom,że:nRozpatrująsekularyzacjęjakorodzajgryosumiezero-
wejmiędzyuwolnionymiprzezkapitalizmsiłamiwytwórczyminaukiitechniki,
zjednejstrony,autrzymującymisiępotęgamireligiiiKościoła-zdrugiej.Jedna
stronamożewygraćtylkokosztemdrugiej,itozgodniezliberalnymiregułami,
sprzyjającyminapędowymsiłomnowoczesności”
.Istwierdzał:nTenobrazniepasuje
leczenia;wniektórychbadaniachstwierdzonotakąkorelację.Dlategoproponujesię,bypodejście
czystomedyczneuzupełniaćjakąśformąnopiekiduchowej”
.Niejestjednakjasne,czyistniejetu
związekprzyczynowy.Interpretacjędotychczasowychwynikówanalizstatystycznychutrudniają
sporyosposóbdefiniowaniaimierzeniaduchowości.
27Naprzykład:P.C.Hill,K.I.Pargament,R.W
.HoodJr.,M.E.McCullough,J.P
.Swyers,
D.B.Larson,B.J.Zinnabauer,Conceptualizingreligionandspirituality:pointsofcommonality,
pointsofdeparture,nJournalfortheTheoryofSocialBehaviour”2000,t.30,nr1,s.51-77.
28BrazylijskisocjologAntônioFlávioPierucciwyśledził,żejakopierwszyużyłtegopojęcia
włoskisocjologFilippoBarbanow1990r.Patrz:A.F.Pierucci,SecularizationinMaxWeber.On
currentusefulnessofre-accessingthatoldmeaning,nBrazilianReviewofSocialSciences”2000,nr1
(wyd.specjalne),s.129-158,patrzs.130.
29
PrzemówieniepodtytułemWierzyćiwiedziećwtłumaczeniuMałgorzatyŁukasiewiczopub-
likowanownZnaku”2002,nr9(568),s.8-21.Potem,podtymsamymtytułem,znalazłosięono
wksiążce:J.Habermas,Przyszłośćnaturyludzkiej.Czyzmierzamydoeugenikiliberalnej?,przeł.
M.Łukasiewicz,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2003,s.103-111.
30Tamże,s.9.
