Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wprowadzenie:podmiotowesprawstwoistruktura
21
punktwyjściadlaanalizdziałania,którewkonsekwencjachokazujesiępod-
miotowymsprawstwem,aniekonieczniejestzamierzonymcelempodmiotu
działającego.Zdrugiejstrony,poziommakroanalizzestrukturalnegopunktu
widzeniawydajesięrównieżproblematyczny,bowiemwramachintegracji
koncepcjiteoretycznychmożedotyczyćzarównostruktury,jakikultury.
Wartododać,żew1958rokuAlfredKroeberiTalcottParsonsopublikowali
niezwyklewpływowy(paradygmatyczny)tekstzatytułowanyTeconceptsof
cultureandofsocialsystem,wktórymprzekonywalioniezbędnościpodziału
kwestiistrukturyikultury.Współcześniesprawapozostajeotwarta:struk-
turaspołecznaniejestwżadenanalitycznyiadekwatnysposóboddzielona
odkulturyiwiążesięzkolejnymirozróżnieniamimiędzyteoriami-oczym
obszerniejpiszęwrozdzialepoświęconymwspółczesnymteoriom.
ZkoleiRitzer(1981,1992a:402-404)przedstawiajeszczeinne,bardzo
istotnerozróżnienienapoziommakro-obiektywnościorazmakro-subiek-
tywności.Tepierwszeobejmująstrukturyspołeczneorazprzedewszyst-
kimkulturę.Podziałtennaturalniewpisujesięteżwdialektycznązależność
zmikro-subiektywizmemimikro-obiektywizmem.Azatemwystępująnie
dwa,aleczterypoziomyanaliz,wobecktórychsocjologowieustosunko-
wująsięiokreślajązakrespracbadawczych.Wartozwrócićuwagę,żezda-
rzasiętzw.socjologomempirycznympomijaćdialektycznerelacjemiedzy
obiektywnościamiasubiektywnościami.Tymczasem,zgodniezpodzia-
łemRitzera,społeczeństwo,biurokracjaczytechnologianależądopozio-
mumakro-obiektywności,wktórymmieszcząsięelementyrzeczywistości
społecznejnawielkąskalę.Poziommakro-subiektywnościobejmujewielkie
niematerialnezjawiska,takiejakwartościczynormy,podczasgdymikro-
-subiektywnośćdotyczyprocesówmyślowychaktorówkonstruującychwłas-
nąrzeczywistośćspołeczną.Poziommikro-obiektywnościzawierawzory
działańiinterakcjiwmałejskali.Każdyztychpoziomówjestważny,ale
Ritzer(1992a:404)zwracaprzedewszystkimuwagęnaichwzajemnąrelację.
Rysunek2.Czterygłównepoziomyanaliz(Ritzer1992a:404)
Makropoziom
I.makro-obiektywny
II.makro-subiektywny
np.spoołeczeństwo,
np.kultura,normy,
prawo,język
wartości
Obiektywność
Subiektywność
III.mikro-obiektywny
IV.mikro-subiektywny
np.wzoryzachowań,
np.różnesposoby
działań,interakcji
tworzeniarzeczywistości
Mikropoziom
