Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2
SZEśĆKROKÓWDOUZYSKANIAROZWIĄZANIA
3
wymogiprawnedotycząceróżnychichskładnikówm.in.barwników,zwłaszczawmateriałach
cukierniczych.Dlategonaszymzadaniembędziedostarczeniewynikówpomiarówzawartości
barwnikówobecnychwpróbkachcukierkówiporównanieichzwszelkimiwymogamiregula-
cyjnymi.Przyjrzymysiętemuzagadnieniuwdalszychczęściachrozdziału,alejużterazmoże-
myzauważyć,żeprawdopodobnieodpowiedźnapostawioneprzeznaspytanienJak?”będziesię
zmieniałairozwijaławzależnościodkroku,któryaktualniepodejmiemy.
Zanimprzejdziemydonastępnegoetapu,musimybyćświadomi,iżjeślipierwszynaszkrok
jestbłędnyiprzyjmiemynieprawidłowyscenariusz,tospowodujemynieodpowiednipomiar
analituiwprowadzenieogromnychbłędówwcałyprocesanalityczny.Jeśliniezostanązadane
właściwepytania,aodpowiedziniezostanąpoprawniezinterpretowane,topraktyczniew100%
możemybyćpewni,żenaszscenariuszzawierabłąd!Wpóźniejszychrozdziałachomówionezo-
stanąźródłatychbłędówiocenionazostanieichwielkośćwcałymprocesieanalitycznym,na-
tomiastteraz,abydokończyćnaszerozważania,opieraćsiębędziemynazałożeniu,żeproblem
analitycznyzostałpoprawniezdefiniowanywpierwszymkroku.
1.2.2.Krokdrugi–pobieraniepróbki
Czyliotym,jakzdobyćodpowiedniąlubinaczej,nreprezentatywną”próbkę.
Wtymkrokuanalitykoceniawarunkiwymaganedopobraniaodpowiedniejpróbki,aby
mócodpowiedziećnapytanie(a)postawionewkroku1.Zakładając,żewłaściwiezadałeś
wszystkiepytaniaipoprawniezdefiniowałeśproblemizagrożenia(zdrowieibezpieczeństwo),
towłaśniefizycznyetappobieraniapróbekwprowadzanajwiększebłędywewszystkichkro-
kachimożewymagaćdokładnegoplanowaniaidużejprzezorności.Wcelurozwiązaniaprob-
lemuanalitycznegozkrokupierwszego,wymaganebędzieokreśleniepewnejformypomiaru
materiału.Abytozrobić,analitykmusiuzyskaćreprezentatywnąpróbkęmateriału,któryma
zostaćprzeanalizowany.Przezreprezentatywnąpróbęrozumiemypróbkę,wynikającąbezpo-
średniozplanupobieraniapróbek,odktórejmożnaoczekiwać,żeodpowiednioodzwierciedli
właściwościinteresującejnaspopulacjimacierzystej2.Alternatywnie,reprezentatywnąprób-
kęmożnazdefiniowaćjakotaką,któramaidentycznyskładzwyjściowymmateriałemsyp-
kimlubpartią,zktórejzostałapobrana3.Wrezultaciewłaściwość,którąchceszzmierzyć,na
przykładgęstośćpróbki,obecnośćtoksycznegozwiązkulubstężeniedocelowegopierwiastka,
powinnabyćtakasamajakworyginalnymmateriale,zktóregozostałapobranawramach
odpowiedniookreślonychgranic.Tawłaściwośćmusizatembyćrównieżstabilnawuzyska-
nejpróbce;niemożesięzmienić!Podwzględemtechnicznymmówimywięc,żeintegralność
próbkimusibyćzachowana.
Prostapróbkawodna,takajakaromatyzowanynapójniegazowanypobranyzdużejkadzi
produkcyjnejwfabrycenapojów,stwarzastosunkowoniewieleproblemówwzakresiebłędów
pobieraniapróbek.Możnauznać,żewszystkieskładnikiproduktudopiciabędąwykazywać
jednorodnyrozkład,jeślikadźjestwydajnieiciąglemieszana,takżeporcja1mlnapoju
miałabytakisamskładjakzawartośćcałej10000litrowejkadzi.Niestety,tenbezproblemo-
wyprzykładjestbardzorzadki,auzyskanieodpowiedniejpróbkidoanalizyzależywdużej
mierzeodrodzajumateriałuwyjściowegoiśrodowiska.Niektóreefektyzwiązanezpobo-
rempróbekmożnazilustrowaćnadwóchprzykładach-znanymjużpytaniuocukierkioraz
nowymomusli.
2Horwitz,W.1990.Nomenclatureforsamplinginanalyticalchemistry(Recommendations1990).PureandApplied
Chemistry,62(6),s.1193-1208.
3Prichard,F.E.,Pritchard,E.,andGreen,J.2001.AnalyticalMeasurementTerminology:HandbookofTermsused
inQualityAssuranceofAnalyticalMeasurement.Cambridge:RoyalSocietyofChemistry.
