Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
1
PODEJśCIEANALITYCZNE–DEFINIOWANIEPROBLEMU
nCzyukończyłem,zodpowiedniąpewnościąstatystyczną,tocopostanowiłemzmierzyćioce-
nić?”.Jeślikoniecznejestporównaniezestawuwartościobliczonychdlapróbekzdowolnymiwar-
tościamiregulacyjnymiluborientacyjnymi,analitykzrobiłbytozapomocąodpowiednichtestów
statystycznychorazbiorącpoduwagęograniczenianałożonewsekcjioceny.Analizawszelkich
zmian,którewynikajązpomiarówpróbek(zmianyprzestrzenneillubczasowe),zostałabytu-
tajuwzględniona.Jeżeliistniejąograniczenia,zjakiegokolwiekpowodu(np.błędypobierania
próbek,dokładność,precyzja,zakłócenia),wówczasprzydatnośćichdotegocelupowinnazo-
staćkrytycznieomówionaiumieszczonawkontekściecałegoprocesuanalitycznego.Zostanieto
opisanewrozdziałach7-9.
Wszystkiewymienionekrokiprzedstawionowformieschematunarysunku1.3,abyzade-
monstrowaćprzebiegprocesuanalitycznego.
Jeśliterazpowrócimydopytaniaocukierkiizastanowimysięnadpierwotnympytaniem:nIle
naturalnychbarwnikówspożywczychznajdujesięwkażdymzośmiuróżnychcukierków?”,to
wartozauważyć,żemusielibyśmywziąćponadpółkilogramapróbkizponad18pakietówwcelu
uzyskaniaok.40próbeklubnaważekdoanalizy.Każdyzośmiukolorówmapięćpowtórzeń,
awkażdejpowtórzonejpróbceznajdujesię12cukierków.Tenaważkisąkażdorazowoekstra-
howanedwiemametodamiznanymizrozpuszczanianaturalnychbarwników,arodzajeiilości
obecnychbarwnikówsąmierzone,obliczanezpowrotemworyginalnychpróbkachiporówny-
wanezestandardamiiwymogamiregulacyjnymizapomocątestówstatystycznych.
1.3.Pytania,pytania,pytania!
Zanimprzyjrzymysięróżnymetapompobieraniapróbek,abybardziejszczegółowoocenićdane,
wkolejnychrozdziałachwartojeszczerazwrócićdonaszegopierwotnegokrokuwpodejściu
analitycznym:określenieproblemuibadanegoobiektu.
Przyjrzeliśmysięjużpytaniomnco?”indlaczego?”izadaliśmysobiepytaniencomierzymy
idlaczegotomierzymy?”.Oczywiście,tepodstawoweinformacjesąważneipowinnybyćzna-
nezwystarczającąszczegółowością,abymożliwebyłouzyskanieodpowiedzinatrzeciepytanie:
czydwiepodanewłaśnieodpowiedzimająsens,tzn.czysąlogiczniepowiązane?Topytanie
możewydawaćsiędziwne,alewrzeczywistościjesttopytaniekrytyczne.
Zanimprzejdziemydalej,powinniśmyustalićuzgodnionyterminnato,comabyćmierzone.
Rozważmyprzypadek,wktórympróbkawodyzezbiornikarybnegojestwysyłanadolaborato-
riumanalitycznegozprośbąopomiarpoziomuazotanów.Wtymprzypadkunco”jestazotanem
inazywamytoanalitem.Jesttotermin,którybędziesiępowtarzałwtejksiążce,więcdobrze
jestterazumieścićgowpamięci.
Następnieanalitykzadajepytaniendlaczego”,dlaczegopoziomazotanówmazostaćzmierzo-
ny?Odpowiedź:ponieważwieleegzotycznychrybtropikalnychzmarłowtejwodzie.Analityk
ponowniepytandlaczego”;dlaczegopodejrzewają,żeazotanjestproblemem(jesttoksyczny)?
Odpowiedź:ponieważposzybkimsprawdzeniuprzezwłaścicieliakwariumcałkowitejzawarto-
ściazotuwwodzie,okazałosię,żewynosionaok.5mg·L-1.Analitykwykonujeterazszybkieob-
liczeniawswojejgłowieizauważa,żecałkowitazawartośćNO3
-możliwaod5mg·L-1całkowitej
zawartościazotubędziewynosiłatylkoniecoponad22mg·L-1.Jesttowartośćniewystarczająca
dospowodowaniaśmiertelnegośrodowiskadlaryb.
Jednakanalitykwie,żegdybycałkowitazawartośćazotubyłaobecnawformiejonówamo-
nowych(NH
3lNH
+)lubazotynowych(NO
4
-),mogłobytostworzyćznaczniebardziejtok-
2
syczneśrodowiskoiichpomiarbyłbylogicznieuzasadniony.Ponadtoobecnośćipoziomy
NH
3lNH
+orazNO
4
-informowałybyrównieżhodowcęrybegzotycznychowarunkach,które
2
tworzątoksyczneśrodowiskoiconależyzmienić,abyzapobiecponownemuwystąpieniutegozja-
wiska.Efektbyłbymiarąwartościdodanej,awszystkodlatego,żezadawanowłaściwepytania.
Dlategoważnejest,abyokreślić,czypotrzebujeszrozwiązaniailościowegoillubjakościowego
wrozwiązaniuproblemu(koncepcjeteomówionoponowniewrozdziale5).
