Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Historiaproktologii
natematidiopatycznegoświąduodbytuistosowanej
przezsiebiewtakichokolicznościachoperacji73.Zmodyf-
kowałmetodęzaproponowanąw1905rokuprzezChar-
lesaBalla,polegającąnaodnerwieniuokolicyodbytu,
iwyleczyłtymsposobemwieleosób,nierzadkobliskich
obłędulubpopełnieniasamobójstwazpowoduświądu.
DrugapołowaXIXwiekuprzyniosłanowąwiedzęnatemat
etiologiiprzetokodbytu.Teoriaodkryptowazostałazapro-
ponowanaporazpierwszyw1878rokuprzezwiedeńskie-
gopatologaHansaChiariego(1851–1916).Dwalatapóź-
niejG.HermanniL.Desfossesopisalimałegruczołyleżące
wkryptachodbytuiwysunęliprzypuszczenie,żeichzapa-
leniepredysponujedorozwojuropniiprzetokodbytu74.
JakkolwiekParksodrzuciłkoncepcję,jakobyistniałzwią-
zekmiędzywystępowaniemniektórychrodzajówprzetok
azapaleniemkrypt,toteoriaodkryptowajestnadalak-
tualna.Zdaniemwieluwspółczesnychbadaczywiększość
ropnipowstajenaskutektworzeniasięogniskzapalnych
wprzestrzenimiędzyzwieraczowej,aczęstszewystępo-
wanieschorzeńzapalnychnatylnejścianiekanałuodby-
tumożnatłumaczyćwiększąliczbąujśćgruczołowychwtej
okolicy75.Czynnikiemodgrywającymogromnąrolęwpo-
wstawaniunajpierwinfekcji,anastępnieropniiprzetok
jestśródmięśniowepołożeniegruczołóworazwytwarzanie
przeznieśluzu76.
Niezależnieodrozważańetiopatogenetycznychdwaj
angielscychirurdzy:DavidHenryGoodsall(1843–1906)
iWiliamErnestMiles(1869–1947)zaproponowalipierw-
szypodziałprzetokna:całkowite,ślepezewnętrzneiślepe
wewnętrzne.Goodsallbyłtakżetwórcąregułymówiącej
ozależnościmiędzypołożeniemzewnętrznychiwewnętrz-
nychujśćprzetok77.
Niekwestionowanymautorytetemwdziedzinieleczenia
przetokodbytubyłJohnPercyLockhart-Mummery.Uwa-
żał,żejedynymskutecznymsposobempostępowaniajest
73
P
.Lockhart-Mummery:Thecausesandtreatmentofseverepruritus
ani.BritishMedicalJournal.1915;2(2851):293.
74
A.S.Close,R.L.Schwab:Ahistoryoftheanalductsandanalduct
carcinoma.Reportcase.Cancer.1955;8(5):979.Autorzytejpracy
podajązaScarborougiem,żepierwszymbadaczem,któryopisałrolę
kryptwpowstawaniuropniiprzetok,byłw1871rokuA.Gay.Dodziś
uważasię,żeprzetokajestnajczęściejkonsekwencjąropnia,dlatego
przetokairopieńokołoodbytowysąuważanezaróżnestadiatejsa-
mejchoroby;M.Kołodziejczak:Przetokiodbytu.[W:]Ropnieiprzeto-
kiodbytu(red.M.Kołodziejczak).Borgis,Warszawa2003,s.38–42.
Zob.też:M.Kołodziejczak,I.Sudoł-Szopińska(red.):Diagnostyka
ileczenieropniiprzetokodbytu.Borgis,Warszawa2016.
75
A.Kasprzyk:Leczenieprzetokodbytuzzastosowaniemosoczabo-
gatopłytkowegowporównaniudoleczeniawsposóbtradycyj-
ny.Rozprawadoktorska.KlinikaChirurgiiOgólnej,Małoinwazyj-
nejiEndokrynologicznej,UniwersytetMedycznyim.PiastówŚląskich
weWrocławiu,Wrocław2020.
76
Więcejw:M.Kołodziejczak,I.Sudoł-Szopińska(red.):Diagnosty-
kaileczenieropniiprzetokodbytu.Borgis,Warszawa2016.
77
D.H.Goodsall,W.E.Miles:Diseasesoftheanusandrectum.London
1900,s.92–137.
10
zabiegoperacyjny78.Proponował,abykażdorazowoumożli-
wićswobodnydrenażprzezcałyokresleczenia,rozcinając
szerokokanałprzetokiiusuwającnadmiarskórywokół
niego.Byłzdania,żeniepowodzeniewleczeniuzawsze
wiążesięzzaniedbaniemdrenażuprowadzącymdona-
wrotupopoczątkowymokresieprawidłowegogojenia.
Wprzypadkuskomplikowanychitrudnychwleczeniuprze-
tokzalecałkompromispolegającynawykonaniudwueta-
powejoperacjiumożliwiającejswobodnydrenaż,anie
jednego,rozległegozabieguskutkującegoinkontynencją.
Wpierwszymetapiezalecałrozcięciekanałówbocznych,
awdrugimkanaługłównegoprowadzącegodoodbytnicy,
lubodwrotnie.Jeżelikanałuchodziłmiędzywłóknamimięś-
niazwieracza,Lockhart-Mummeryrozcinałgowdrugim
etapieleczenia,po2–3tygodniachodpierwszegozabiegu.
Jedynymwytłumaczeniemdlaprzecięciamięśniazwiera-
czazewnętrznegoodbytubyłajegozdaniemkonieczność
zapewnieniaswobodnegodrenażu.
Lockhart-Mummerybyłautorempierwszejklasyfkacji
stopnizaawansowaniarakaodbytnicyitoonzachęcił
CuthbertaDukesa(1890–1977)dobadańnadrozsiewem
nowotworowymdowęzłówchłonnych.W1932roku
CuthbertDukesopracowałklasyfkacjęstopnizaawanso-
waniarakajelitagrubego79.Lockhart-Mummery,rywalizu-
jącyzestarszymodsiebieMilesem,przeprowadzałzabieg
dwuetapowo,wyłaniającnajpierwkolostomięidokonując
rewizjijamybrzusznej,podczasgdyresekcjęguzazdo-
stępukroczowegoprzeprowadzałpoupływie2tygodni.
Wynikiuzyskiwanetąmetodąniebyłysatysfakcjonujące.
Zarównowskaźnikiśmiertelności,jakinawrotówbyły
wysokie80.WilliamErnestMiles,wówczaslekarzwCan-
cerHospitalwBromptoniGordonHospitalforDiseases
oftheRectumwLondynie,takżeniebyłzadowolony
zwynikówswojejpracy.Uwielupacjentówobserwował
bowiemwczesnąwznowęprocesunowotworowego81.
Osobiściebrałudziałwsekcjachzwłokizauważył,żeprze-
rzutybyłyzlokalizowanewotrzewnejmiednicymniejszej,
krezceokrężnicyiwęzłachchłonnychwokolicyrozdwo-
jeniatętnicybiodrowejwspólnej.Teobserwacjedopro-
wadziłygodosformułowaniawniosku,żeprzerzutydro-
gamichłonnyminastępująwtrzechkierunkach:kugórze
wzdłużnaczyńdospływuchłonnegookołoaortalnego,
wkierunkubocznymmiędzymięśnieiotrzewnąmiednicy
ażdowęzłówwzdłużtętnicybiodrowejwewnętrznej
orazkudołowiprzezmięśniezwieraczaodbytu,mezorektum
78
J.P
.Lockhart-Mummery,Discussiononfstula-in-ano.Proceedingsof
theRoyalSocietyofMedicine.1929;22:1336.
79
P
.McDonald:SaintsandSinners:JPLockhart-Mummery.TheRoyal
CollegeofSurgeonsEnglandBulletin.2013;95(9):308–309.
80
F.G.Campos,A.Habr-Gama,S.C.Nahas,R.O.Perez:Abdominoperine-
alexcision:evolutionofacentenaryoperation.DiseasesoftheColon
andRectum.2012;55(8):845.
81
M.Ciesielska:WilliamErnestMiles-twórcaradykalnejmetodyopera-
cjirakaodbytnicy.NowaMedycyna.2015;22(2):67–70.
