Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
|
19
tegotypuantologii),bądźteżodpowiadająnatakiepytanieprze-
cząco,jaknaprzykładJeanSoubiran32.
(c)Jeżelianalogicznadoopisanejwpunkcie(b)sytuacjamamiej-
scewprzypadkutekstuprozatorskiego,problemjestowielebardziej
skomplikowany.Tekstpoetyckimożnawyodrębnićchociażbyze
względówmetrycznych,tymczasemwprzypadkufragmentuprozy
niejednokrotnieniejesteśmyświadomitego,żewogólemamydo
czynieniazcytatembądźzprzekładem.Dodatkowo,biorącpoduwa-
gęfakt,żewiększośćgreckichdzieł,naktórychopierałsięmówca,
zaginęła,jesttoczęstoproblemniedorozwiązania33.
Wposzukiwaniuprzekładówprozatorskichmówcywpoczątko-
wejfaziepracypomocnybyłmiwykazsporządzonyprzezniemiec-
kąbadaczkęSusanneWidmann,uwzględniającytłumaczeniapro-
ząumieszczonewdialogachfilozoficznych34.Niestety,szybkosię
okazało,żewykazWidmannniejestkompletny,choćitakobej-
mujeznaczniewięcejfragmentówniżtensporządzonyprzezJone-
saiprzedstawionywartykuleCiceroasatranslator35.Jonesuznał
swójwykazzareprezentatywny36.Tymczasemobejmujeonzaled-
wieosiemnaściefragmentów,okilkudalszychbadaczjedynie
wspomina.Dlaporównania–zestawienieWidmannzawierapięć-
dziesiątsześćfragmentówprozatorskich,anapodstawiekryte-
riumleksykalnegomożnaichznaleźćkilkarazywięcej(oczywi-
ścienieliczącprzekładówpoetyckich).Właśniedziękilekturze
pracyniemieckiejbadaczkijeszczewyraźniejszastajesiępotrze-
bazastosowaniatakiegojednoznacznegokryterium,nawetjeśli
miałobyonobyćułomne,pozwalającegonauznaniedanegofrag-
mentuzatłumaczenieprzynajmniejdoczasuprzeprowadzenia
badańszczegółowych,cozuwaginastanzachowaniaźródeł
(zwłaszczagreckich)niezawszejestmożliwe.Widmannanalizuje
bowiembardzostarannieprzekładyprozatorskiewdialogachfilo-
zoficznych,lecznieuwzględniatakiegotraktatu,jakDenatura
deorum,choćbierzepoduwagęDedivinatione.Ponadtoomawia
niektóretłumaczeniawprowadzoneprzezczasownikdicere,aoin-
nych,wprowadzonychwtensamsposób,nawetniewspomina.
Próbującrozwiązaćprzedstawionewyżejproblemy,dlapotrzeb
tejmonografiizaprzekładyuznawałamfragmenty,którezostały
włączoneprzezmówcędodialogówzapośrednictwemkonkret-
