Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
człowiekawprzyrodzie.Wkoncepcjachteologicznych
dokonywanotegorozróżnienianadwasposoby;poprzez
podkreślanieszczególnejmisjiczłowiekawprzyrodzie
wybranegoprzezBogaalbopoprzeztwierdzenie,
żezwierzętaniemająduszy.Wfilozofiitakimkryterium
odróżniającymczłowiekaodzwierzęciabyłopojecie
rozumnościiduszyrozumianejjakotejżemożliwośćlub
zniązrównanej.Ztakąkonceptualizacjąantropologii
mamydoczynieniaodczasówPlatonaiArystotelesa,
następniewpłynęłaonanakoncepcjęczłowieka
wchrześcijaństwie,przejętąprzezscholastykęwpełni
rozwiniętąprzezśw.Tomasza.
Innymważnymelementembudowanejprzez
cywilizacjęzachodniąantropologiibyłopołączenie
kryteriumrozumnościztezą,żetylkoludzieposługująsię
abstrakcyjnymisymbolamiipojęciamizapomocąjęzyka.
Doniosłąrolęwzbudowaniupodstawtakiegorozróżnienia
odegrałKartezjuszijegomechanicystycznypogląd
nanaturę.Kartezjuszformułującswojątezę,musiał
rozwiązaćproblem,jakwnaturalistycznej,
deterministycznejkoncepcjiprzyrodyobronićideęludzkiej
wolnościipogodzićswojepoglądyzpanującymwEuropie
chrześcijaństwem.Posłużyłsięwtymcelukoncepcją
duszy,którejodmówiłzwierzętom.Wtejtradycjiinny
ważnyoświeceniowyfilozofImmanuelKantposzukiwał
rozwiązaniazagadnienia:jakiewarunkimusispełniać
danarzecz,abystaćsiępodmiotemrozważańetycznych?
Jegorozwiązaniebrzmiało,żetylkoistotyrozumnemogą
byćuznanezawłaściwepodmiotymoralne,azakres
rozważańetycznychobejmujetylkoistotyrozumne.
Jużtylkonapodstawietegoogólnegozarysumożemy
zauważyć,żeufilozofówiteologówpanowałazgoda
codoistnieniaważnejróżnicymiędzyludźmi
azwierzętami.Powszechnieuznano,żeto,cowłaściwe
dlaczłowiekaiodróżniającegoodzwierząt,torozum
ijęzyk.Innymistotnymaspektemtegorozróżnieniabyło
podkreśleniefaktu,iżrozumiesięjepoprzezpryzmat
paradygmatuantropocentrycznego.Wobecpowyższego
owychróżnicnietraktujesiętypologizująco,lecz
