Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KamilStolarski(UniwersytetJagielloński)
PRAWNOKARNEREGULACJEDOTYCZĄCE
NIEWOLNIKÓWWLEXIULIADEADULTERIIS
COERCENDISZ18ROKUP.N.E.
1.Wstęp–2.Odpowiedzialnośćniewolnikanapodstawieustawy:2.1.Czyustawaprzewidy-
wałaodpowiedzialnośćniewolnikównajejpodstawie,2.2.Specyfikaodpowiedzialnościkarnej
niewolnikównapodstawieustawy–3.Kwestiedotyczącemiejscaniewolnikówwprocesiedo-
tyczącymnaruszenianormustawy–torturynaniewolnikach:3.1.Uwagiwstępne,3.2.Tortury
przeprowadzanewstosunkudoniewolnikówoskarżonychnapodstawieustawy,3.3.Tortury
przeprowadzonenainnychniewolnikachniżnaoskarżonychnapodstawielexIuliajakośrodek
dowodowy,3.4.Regulacjemającenaceludoprowadzeniedowiększejskutecznościtorturjako
środkówdowodowych–4.Podsumowanie.
1.LexIuliadeadulteriscoercendispowstaławroku18p.n.e.zinicjatywycesarza
OktawianaAugusta.Celemtejregulacjibyłamoralnanaprawaspołeczeństwarzymskie-
gozapomocąnormprawnokarnych.Jednymześrodkówrealizacjitegocelubyłospe-
nalizowaniecudzołóstwa(adulterium),czylistosunkupozamałżeńskiego,orazinnych
czynówocharakterzeseksualnym,takichjakstuprum–nierządzkobietąniezamężną,
czylenocinum–stręczycielstwodonierządu.Ustawa,którapowstaławczasie,kiedy
wpaństwierzymskimkwitłoniewolnictwo,niemogłaprzejśćobojętnieobokproblemu
servi.Pojawiłysięwięcwniejregulacjedotycząceniewolników.Dotyczyłyoneszcze-
gólnieichprawnokarnejodpowiedzialnościorazpoddawaniaichtorturom.Wolnowięc
zadaćpytanie,czyniewolnicyodpowiadalinapodstawieustawy,ajeślitak,towjaki
sposób,orazjakkształtowałasięichprzydatnośćwwykazywaniuprzestępstwapopeł-
nionegoprzezinnych,wreszciejakabyławtymrolapaństwa.Zamierzamsięopierać
przedewszystkimnaprzekazachzDigestówjustyniańskich,znajdującychsięwszcze-
gólnościwtytulepoświęconymustawiejulijskiejozapobieganiucudzołóstwu–D.48.5,
aletakżenaKodeksieJustyniana–C.9.9.iczęściowoSentencjachPaulusa–PS.2.261.
1Tekstyźródłowecytowaneza:CorpusIurisCivilis,T.I:InstitutionesetDigesta,ed.T.Mommsen,
P.Krueger,Berlin1928;CorpusIurisCivilis,T.II:CodexIustinianus,ed.P.Krueger,Berlin1906;Fontes
IurisRomaniAntejustiniani.ParsAltera,ed.J.Baviera,Firenze1940.