Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzemysławK.Grabowski(UniwersytetWarszawski)
CRIMENEXPILATIOHEREDITATIS
WPRAWIERZYMSKIM
1.Wstęp–2.Istotaexpilatiohereditatis:2.1.Genezaexpilatiohereditatis–zjawiskohereditas
iacens,2.2.Penalizacjaexpilatiohereditatis,2.3.Postępowaniewsprawieexpilatiohereditatis
ikara–3.Zakończenie.
1.Jednązpodstawnaszegomyśleniaoprawiestanowiniewątpliwierozdziałmiędzy
prawempublicznym,chroniącyminteresypaństwaiogółuobywateli,aprawempry-
watnym,chroniącyminteresposzczególnychjednostek.Rozróżnienietoporazpierw-
szypojawiasięwwypowiedziLiwiuszamówiącegooUstawieXIITablicjakooźródle
całegoprawapublicznegoiprywatnego1,wczym–jakzauważaKazimierzKolańczyk
–kryjesięsporoprzesady2.Przekaztenpowstałjednakjużzperspektywyhistorycz-
nejizewzględunajegonieprawniczycharaktermożebyćpodawanywwątpliwość.
Najpełniejszą,klasycznądefinicjępodałUlpian3wefragmenciezachowanymwDige-
stach:
D.1.1.1.2.UlpianuslibroprimoInstitutionum.PublicumiusestquodadstatumreiRomanae
spectat,privatumquodadsingulorumutilitatem:suntenimquaedampubliceutilia,quaedam
privatim4.
Konsekwencjątegopodziałuodnośniedoczynówuznanychprzezprawozaniepo-
żądanejestrozróżnienieprzestępstwprawapublicznegoideliktówprawaprywatnego.
Przestępstwapublicznekojarząsięprzedewszystkimztakimiczynami,jakzdradapań-
1Livius,3,34.6(fonsomnispubliciprivatiqueestiuris),cyt.za:TitiiLiviiAburbecondita,ed.W.Weis-
senborn,t.II,Berlin1865.
2K.Kolańczyk,Praworzymskie,Warszawa1997,s.38.
3WszystkiecytatyzDigestówza:CorpusIurisCivilis,t.I:Institutiones,ed.P.Krueger,Digesta,
ed.T.Mommsen,P.Krueger,Berlin1911.
4„Prawempublicznymjestto,któredotyczyustrojupaństwarzymskiego,prywatnymzaśto,któredo-
tyczykorzyścijednostek;sąbowiemniektórenormyogólnieużyteczne,niektórezaśprywatnie”.Tłum.Ka-
zimierzKolańczyk.
