Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszJanyst(UniwersytetWarszawski)
ODPOWIEDZIALNOŚĆZBIOROWA
WDAWNYCHCHINACH
1.Uwagiwstępne2.Systemrodzinny3.Baojia4.Chińskakoncepcjaprzestępstwa
5.Konfucjańskailegistycznainterpretacjacelówprawa6.Ewolucjaformodpowiedzialności
zbiorowej7.Podsumowanie.
1.OdpowiedzialnośćzbiorowaniebyłazjawiskiemcharakterystycznymdlaChin.
Przeświadczenieopotrzebiekaranianietylkojednostki,aletakżecałychspołeczności
istniałowwielukulturach.Wieleprzykładówzastosowaniatakiejodpowiedzialności
możnaznaleźćwStarymTestamenciechoćbyodpowiedzialnośćwszystkichludziza
grzechpierworodnyczybiblijnypotop.Niejestteżwyłącznącechądawnychporząd-
kówprawnych,gdyżstosowanonawetwXXw.Dlaprzykładu,wgułagachwszyscy
członkowiepracującychgrupodpowiadalikolektywniezaprzewinieniajednegoznich.
Wdawnychwiekachodpowiedzialnośćzbiorowąstosowanojednakznacznieczęś-
ciej,awChinachkaryzbiorowebyłysilniejzakorzenionewkulturze,niżtomiało
miejscewkrajachcywilizacjizachodniej.Doktrynalnepodstawydostosowaniaodpo-
wiedzialnościzbiorowejdałokonfucjańskieprzywiązaniedowagirodzinyihierarchii
społecznej.Filozofialegistówzkoncepcjąsilnejwładzyisurowegoprawamiałarów-
nieżswójistotnywkładwrozwójtejformykary.Przenikaniesiętychdwóchkoncepcji
wpłynęłonietylkonaewolucjęformodpowiedzialnościzbiorowej,alebyłotakżewi-
docznewsposobiesprawowaniawładzywChinach,któryzachowałswojąaktualność
dodziś.
Największezmianywformachodpowiedzialnościzbiorowejzachodziłypomiędzy
IIIw.p.n.e.aXIIIw.n.e.Wtymokresiewidocznezarównowpływylegistów,kon-
fucjanistów,jakineokonfucjanistów.Teorietychtrzechszkółmiałybezpośredniwpływ
naprawodawstwowChinach,wtymprzepisydotyczącekarzbiorowych.Niesposób
jednakrozpocząćanalizyhistorycznoprawnejbezprzedstawieniapodstawowychczyn-
nikówkształtującychkulturęprawnąChin.
2.Organizacjapaństwachińskiegobyławpewnychogólnychzasadachbardzozbliżona
dosposobufunkcjonowaniarodziny.Mówisięwręcz,żerodzinastanowiłamikrokos-