Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Cyfrowarewolucja.Rozwójcywilizacjiinformacyjnej
pamiętać,iżsystemyliczboweopartenainnychpodstawach,takichjak5,12,20czy
nawet13lub18,niebyływcalerzadkościąiweuropejskimkręgukulturowym.Pozo-
stałościsystemuliczbowegoopartegonaliczbie20odnajdujemychoćbywjęzyku
francuskim,gdzienp.:
•
80–quatre-vingt(czteryrazydwadzieścia)
•
90–quatre-vingt-dix(czteryrazydwadzieściaidziesięć)
Pozostałościsystemudwunastkowego(tj.opodstawierównej12)odnajdujemy
zaś,patrzącnakażdyzegarwskazówkowy,zkoleisześćdziesiętnego–posługującsię
kątomierzem.WiekXXtozresztąokres,wktórymwieleowychniedziesiętnych
systemów(jaknp.angielskisystemmonetarny)zostałozarzuconychnaskutekrosną-
cejpopularnościsystemumetrycznego.Cociekawe,wydajesię,iżjednoczesneposłu-
giwaniesiętakwielomaróżniącymisięsystemaminiestwarzałoznaczącychtrudności
wżyciucodziennym–przynajmniejdopóty,dopókiniewystąpiłakoniecznośćzano-
towanialiczb.
1.1.Notacjaliczb
Umysłludzkijestinstrumentemwielcezawodnym,jeślichodzioprzeprowadza-
nieobliczeń.Wynikatomiędzyinnymizfaktu,iżpamięćkrótkotrwałapozwalana
zapamiętaniejedyniebardzoniewielkichsekwencjipojęćabstrakcyjnych,takichjak
liczby.Jużwczesnebadanianadnaturąludzkiejpamięcipokazały,iżdlawiększości
ludzisiedemtogranicznaliczbainformacjijednostkowych,którąmożnaprzechować
wpamięcikrótkotrwałejitymsamymprzetwarzać[Miller,1956].Oczywistejest
zatem,iżdlaprzeprowadzeniajakichkolwiekużytecznychobliczeńniezbędnejest
zapisaniewynikówpośrednichwformietrwałej.
Słowo„zapisać”użytepowyżejjestokreśleniemniecomylącym.Dopierwszych
sposobównotowanialiczbzpewnościąnienależałozapisywanieichnapapierze,
któryjest–podobniejakpismo–wynalazkiemznaczniemłodszymniżumiejętność
liczenia.Ponadto,jakzaznaczonotojużwcześniej,umiejętnośćpisaniabyłazpewno-
ściąmniejpowszechnaniżpotrzebaprzeprowadzaniaprostychobliczeńczyteżprze-
chowywaniazapiskównumerycznych,zwykledotyczącychwartościpieniężnychlub
teżilościdóbrmaterialnych,najczęściejdlacelówhandlowychipodatkowych.
Wreszciemateriałypiśmienne,takiejakpapirusczypergamin,byłyprzezdługiczas
zwyczajniezbytdrogie,bymożnabyłopozwolićsobienaichwykorzystywaniedo
podręcznychnotatekiobliczeń.
Wydajesię,iżdopierwszychmetodzapisuliczbnależyzaliczyćzaznaczanie
wartościwęzłaminasznurachczyteżnacięciaminakawałkachdrewna,kościczyteż
