Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ewolucjaitendencyjnymózg
35
audytorzyprzekazalitęsamąinformację,formułującjąjednakjakocodzienną
stratępieniędzy-żenieocieplającdomu,wyrzucapieniądzeprzezokno.Wła-
ścicieledomówwwarunkunstraty”dwukrotnieczęściejchcielizainwestować
wdocieplenieniżciwwarunkunoszczędności”.
Zrozumienieinklinacjinegatywnejpokazujenam,jakunikaćtegozniekształ-
cenia.Chociażczęśćznaswygrałanatemperamentalnejloteriidyspozycjędo
byciaszczęśliwym,resztamusiaktywnieszukaćwżyciujegojasnychstron,ota-
czającsiępięknem,sprawiającsobiedrobneprzyjemności,dostrzegającdobroć
winnychludziach-właśniedlatego,żeniemamykutemuautomatycznych
skłonności29.Możemynauczyćsięskupianianatym,zacojesteśmywdzięczni,
robieniamiłychrzeczydlainnych-sątonawykiniwelująceinklinacjęnegatywną
przezgenerowaniezadowolenia30.
Dwasystemymyślenia
Ludzkiumysłmożnapodzielićnadwieformyprzetwarzaniainformacji:automa-
tycznąipodlegającąkontroli.Przetwarzanieautomatyczne(automaticprocessing)
odnosisiędodziałańnieświadomych(implicite)imimowolnych,kierujących
większościąnaszychzachowań.Sątodobrzeopanowaneskojarzeniaczyrutyny,
którenaszukładumysłowywykonujebezwysiłkuiświadomości.Jesttotenrodzaj
myślenia,jakimózgizwierzątuskuteczniałyprzezpółmiliardalat-szybkie,
skutecznereakcjenabodźcesensoryczne.Jesteśmywstaniewykonywaćwiele
automatycznychoperacjinaraz,cotłumaczy,żedoświadczenikierowcyprowadzą
samochódbezświadomegozwracaniauwaginateniezliczonekorektyidecyzje,
którepodejmują(sprawdzaniewewstecznymlusterku,uważanienainnych
kierowców,prowadzącychiwysyłającychjednocześnieSMS-yitd.).Kiedyczy-
tamyprostefragmentytekstunastronie,wykrywamyzłośćwgłosieprzyjaciela,
kończymyzdaniensóli…”lubprzypisujemyczłowiekadorasy,płciczygrupy
wiekowej,korzystamyzautomatycznegoprzetwarzaniainformacji.
Przetwarzaniepodlegającekontroli(controlledprocessing)jestnatomiast
świadomym(explicite)wysiłkiempodejmowanymwceluradzeniasobiezpro-
blemaminowymi,takimijaknaukajazdy,rozwiązywaniezłożonychproblemów
matematycznych,zapamiętywanietytułufilmulubodpowiadanienapytania
wstylundlaczegokochaszswojegochłopaka?”.Tenrodzajmyśleniawyewo-
luowałpóźniejiłączysięzrozwojemjęzyka.Jestwolniejszyisekwencyjny-
przetwarzamyjednąmyślpodrugiej,niezaśkilkarównolegle.Wewpływowej
książcePułapkimyślenia.OmyśleniuszybkimiwolnymlaureatNagrodyNobla,
psychologDanielKahneman31opisujetedwasystemyiprzedstawiakonsekwencje
ichdziałaniadlaszerokiegozakresuzjawiskpsychologicznych.
Większośćdecyzjiobejmujeprocesdwuetapowy.Najpierwnaszukładauto-
matycznywytwarzaszybkąizgrubnąocenęrzeczywistości-intuicję,odczucie,
