Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Genezapsychologiipracy
19
(globalizacji)skupionegowokółbanków,producentów,handlarzy.Wtejsytuacji
marketingowejmyślenieobrazowe,anietreściowestajesięnowym,zrozumia-
łymdlawszystkichwspółczesnymjęzykiemświata.Pozaniewątpliwymiko-
rzyściamizpopularyzacjiwiedzy,którasprawia,żeefektyodkryćnaukowych
stająsiętowaremnarynkuizwrotniestymulatoremdynamicznegorozwoju
naukijakospołecznieużytecznej,zwiększasięrozziewmiędzypostawamikon-
sumpcyjnymiiciekawościąpoznawcząprzeciętnegoczłowiekaorazmiędzy
naukąimądrością(Uchnast,2006).Niepodejmującwniniejszejksiążcedebaty
natematistotyikonsekwencjispołecznychepokiponowoczesnejipozostawia-
jąctozagadnieniefilozofom,socjologomipolitologom,odwołujęsięwyłącznie
doobiektywnychosiągnięćnaukowychzdziedzinytechnikiizarządzania,które
znacznieułatwiająfunkcjonowanieczłowiekawsytuacjipracyzmaszynąiin-
nymczłowiekiem,zapomocąktórychprzyszłoimwokreślonymkontekście
historycznymrealizowaćswojeceleżyciowe.
Pozostawiającprognozyrozwojupsychologiipracyjakozagadnienieotwar-
te,wartozwrócićuwagęnakrótkiescharakteryzowaniejejgenezyidotychcza-
sowegodorobkuteoretycznegoiaplikacyjnego,zwłaszczażesposóbopisywa-
niarelacjiczłowiek–pracaiczłowiek–organizacja2maswojądługątradycję,
oczymprzekonujenaschociażbybogataliteraturaprzedmiotu(Carless,2005;
Kwiatkowski,Duncan,Shimmin,2006).Tenwłaśniepodwójnyparadygmat:
człowiek–środowiskopracyorazczłowiek–człowiekjestosiąprezentowanej
książkipt.Człowiekwsytuacjipracyzperspektywyponowoczesności.Obate
podejściamającharakterkomplementarny,gdyżmieszcząsięwszerszymujęciu
człowiek–praca.Atrakcyjnośćpracy,będącasubiektywnąreprezentacjązarów-
nokomfortowychwarunkówpracy(teorie„człowiek–środowisko”,Person–En-
vironment,PE;np.Holland,1997),jakiatrakcyjnościorganizacyjnej(teorie
„człowiek–organizacja”,Person–Organization,PO;np.Kristof,1996)motywu-
jewybórokreślonegozawodu(teorie„człowiek–praca”,Person–Job,PJ;np.
Edwards,1991).Powyższytrójczynnikowymodeladaptacjidopracyilustruje
ryc.2.
2Zwracamuwagęnarozróżnienieużywanegoterminu„organizacja”wdwóchznaczeniach.
Wpierwszymwąskimjakostrukturaabstrakcyjnegoukładupozycjiistanowiskzajmowanych
przezludziorazsiećpowiązańmiędzynimi(synonimemmożebyćpojęcie„system”).Wdrugim
znaczeniu,szerokimjakonazwaindywidualnejjednostkiorganizacyjnejzatrudniającejpracow-
ników,zwanejpotoczniefirmą,przedsiębiorstwemitp.