Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
DEBATA.RETORYKADLADEMOKRACJi
rytualnymiorganizacyjnym,gdyżznacznaformalizacjazachowańjęzykowychtocecha
konstytutywnategotypudebaty,zależnejodregulaminuiporządkuobrad.Pracepar-
lamentusązłożonymiskonwencjonalizowanymprocesemtworzeniaaktówprawnych,
któregoczęśćstanowidebata.Wrozdzialeprzedstawionezostałyzasadydebatowania
ispecyfikarólkomunikacyjnychpolityków.Istotnewtymkontekściejesttakżezagad-
nieniejęzykaśrodowiskaparlamentarnego,którymaspecyficznycharakter.Bywa,żenaj-
bardziejspektakularnezachowaniapolitykówsąpowielanewmediachiprzechodządo
dyskursutzw.debatypublicznej,czylidotrzeciegowymiaruopisywanegogatunku,jako
nskrzydlatesłowa”
,tworzącwokółsiebiekolejneogniskasporów.
Opispolskiejdebatyparlamentarnejmożebyćużytecznymmateriałemdlatych
środowiskdebatujących,którechciałybystworzyćosobnyformatpolskiejdebatypar-
lamentarnej,nawzórbrytyjskiejczyamerykańskiej,popularnychwśrodowiskach
międzynarodowych.Ćwiczeniesięwpolskiejdebacieparlamentarnejbyłobydobrym
warsztatemprzygotowującymprzyszłychpolitykówdodyskursuwinstytucjachusta-
wodawczych.
Najbardziejwidowiskowespośródrytualnychstarćpolitycznych(wielomilionowa
oglądalność)sąfinałowedebatywyborcze.Wrozdzialepoświęconymtemuzagadnieniu
(Budzyńska-Daca)przedstawonowzarysiekrytycznąocenętradycjidebatfinałowych
wPolscenatlepodobnychpraktykwinnychdemokracjach.Wopisiepragmatycznej
funkcjidebatyuwzględnionezostałytrzyperspektywy:polityków,mediówiobywateli,
poto,abypokazaćdysproporcjepotencjalnychirzeczywistychzyskówzorganizowania
medialnychkonfrontacjiwpraktykowanejdotądformule.Krytycznepodejściedoopisu
zjawiska(Budzyńska-Daca2015)mafunkcjępreskryptywnąisłużytemu,abyusprawnić
organizacjęprzedwyborczychstarćwprzyszłościiprzywrócićimoczekiwanąrolęuczci-
wegouczestnictwawyborcówwdemokratycznymsporze.
PrzedstawionedebatypolskichpolitykówodLechaWałęsyiAleksandraKwaśniew-
skiegow1995rokudowydarzeńz2020roku,któretakżemiałypełnićfunkcjędebat,
dająwyobrażenieoistocieprzedwyborczychstarćorganizowanychzuwaginapoli-
tyczneimedialnekorzyści.Debatywpolitycezracjiichfasadowościbywająpozba-
wianekluczowejfunkcji:legitymizacjiracjiwiększościwsporze.Myślenieodebacie
wkonwencjiteatralnejoznaczazwrócenieuwaginajejrytualnycharakter.Odczuwana
przezaudytoriumwyborcówteatralnośćsporupolitykówwynikazfakturezygnacji
zprymarnejfunkcjiuzyskiwaniazgodynadecyzjewiększości.Przerzuceniepomostu
naddemokratycznymiwłaściwościamidebatynarzeczjejwizualnych,estetycznych,
emocjonalnychatutówpowoduje,żedebatyspełniajątamrolęnadewszystkorytualną.
Wniosek,jakinasuwasięztychobserwacji,jesttaki,abywzmacniaćświadomośćroli
debatywwymiarzeedukacyjnym,comożeprzynieśćowocewpostacirozwojudemo-
kratycznegoduchadebatynapoziomieinstytucjonalnym.Przygotowanedodebaty
pokolenieaktualnychuczniówistudentówbędziepotrafiłozadbaćoto,abydebaty
przynosiłyzyskpoznawczyprzedewszystkimobywatelom,aniecelommarketingo-
wympolitykówimediów.
