Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Statusprawnyszkoływyższej
PrzełomowadlaszkolnictwawyższegowPolscebyłaniewątpliwie
ostatniadekadaXXw.Wtedywłaśniezmianaustrojuspołeczno-gospo-
darczegoorazprzeobrażeniapolityczno-ekonomicznespowodowały
wzrostznaczeniawiedzyiwykształcenia.Stałysięonebowiemprzepust-
doosiągnięciażyciowegosukcesuorazpodniesieniaswojegostatusu
materialnegoispołecznego4.
Przezwielestulecikluczowąrolęwkształceniunapoziomiewyż-
szymodgrywałyuczelniepubliczne,wszczególnościzaśuniwersytety,
opisywanewliteraturzejakomiejscemagiczneidoniosłe,nwskazujące
okrętomdrogęprzezwzburzonefale”5.Jednakzuwaginazmieniające
sięuwarunkowaniagospodarczeuniwersytetyprzestałyzczasemzaspo-
kajaćczęśćpotrzeb,choćbywzakresiekształceniaspecjalistówdla
rozwijającegosięprzemysłu,cospowodowałokoniecznośćzakładania
politechnikorazwyższychszkółzawodowych.Znakiemczasubyło
takżepojawieniesięprywatnychszkółwyższych,którewypełniłyryn-
kowąniszęzapotrzebowanianawiedzęiwykształcenie6.
Prawo,jakonarzędziewypełnianiazadańpaństwa,podporządko-
wanejestbieżącymuwarunkowaniompolitycznym,potrzebomgospo-
darki,sytuacjidemograficznejczytradycjiihistorii.Nieulegawątpli-
wości,żerównieżsferyszkolnictwawyższegoinaukipodlegajątym
wpływom,comusiznajdowaćodzwierciedleniewliczbieitreścirzą-
dzonychtymisferamiaktówprawnych7.Próbaprzedstawieniawszyst-
kichzwiązanychztymzagadnieniemregulacji,zwłaszczawujęciu
ewolucyjnym,jakkolwiekmożliwa,wydajesięwtymmiejscuniecelowa,
gdyżtakiegozabieguwróżnychokresachpodejmowałosięwieluauto-
rów8.Czynienietegokolejnyrazpowielałobytylkoustaleniapiśmien-
4Por.K.Pawłowski,PrzyszłośćszkolnictwawyższegowPolsce,NaukaiSzkolnictwo
Wyższe2001,nr2,s.83.
5SłowaK.Twardowskiegoprzytoczoneza:D.Antonowicz,Przyszłośćuniwersytetu,
jegokształtu,funkcjiiwzorówdziałania,NaukaiSzkolnictwoWyższe2003,nr1,s.63.
6Zob.D.Antonowicz,DylematyszkolnictwawyższegowPolsce,IusetLex2005,
nr1,s.428.
7Z.Rybicki,Problemyustrojoweszkółwyższych(w:)Studiazdziedzinyprawaad-
ministracyjnego,red.L.Bar,Wrocław1971,s.241.
8Zob.J.Borkowski,Organizacja...,passim.Autordokonałprzekrojowejanalizy
polskiegoustawodawstwadotyczącegoszkółwyższychobowiązującegood1944do1978r.
Wpóźniejszychlatachzagadnienietoopisywalibądźdoniegonawiązywalim.in.:
E.Ochendowski,Organizacjaszkółwyższychwświetlenowejustawyoszkolnictwiewyż-
szym,PiP1982,z.10,s.19in.,orazB.Miśkiewicz,Polskieszkolnictwowyższewlatach
1981-1987,Toruń2003,passim.
20