Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
Deportowanizżycia
melodię,alerównieżoślad(jednozeznaczeńtytułutonŚladypokulturze”)
kulturowy.Sposóbnazywaniaczęścirokuwywodziłsiękulturowozinnego
pojęciaczasu,innejkulturyniżnieustająconarzucanejimperialniekultury
ncywilizowanego”świata11.Takiedziałaniewprowadzającesłowazwłasnego
językajestnietylkopróbądekolonizacjikulturowejchoćbynamałąskalę,
alestanowiwręczswegorodzajunkrzyk”orównouprawnienie(wwieluwy-
padkachniejakopostmortem)tejdrugiej,innejkulturyjakoteżcywilizacji.
Jestjużwystarczającotrudne,smutne,nawetnaswójsposóbupokarzające,
żepotomkowiekolonizowanych,zniewalanych,ndeportowanychzżycia”
sązmuszeniwyrażaćsiebie,swojąhistorięwjęzykuswychniegdysiejszych,
aczasemobecnych,ciemiężycieli.Świadomośćtego,jakieemocjemogąto-
warzyszyćtejkonieczności,usprawiedliwia,jaksądzę,słowonkrzyk”
,czyli
potrzebęsprzeciwu,ajeśliniesprzeciwu,toprzynajmniejprzypomnienia
otymtragicznym,choćrzadziejprzywoływanym,aspekciekrzywdyide-
strukcji,jakąniósłzesobąkolonializm.Wpewnychformachneokolonia-
lizmuiglobalizacjiwidzimyznowuzagrożenieutratykulturowejpoprzez
ginięciejeszczeistniejących,alekurczącychsięjęzykówmniejszychgrup
etnicznych12.
otym,dojakiejdesperacjimożedoprowadzićświadomośćginącejkul-
tury,awięcprzedewszystkimjęzyka,świadczyodnotowanywspółcześnie
faktzamilknięcia(absolutnaodmowa,byprzekazaćdalejswojesłowa,swój
język)ostatnichprzedstawicieliplemieniaMaiduwpółnocnejKalifornii.
WwiększościsątojużMetysi,grupapowstałazpołączeniaostatnichIndian
Maiduiimigrantówpochodzeniabrytyjskiego,akonkretnie-walijskiego.
NamapieindiańskichplemionKaliforniizamieszczonejwksiążceTeodory
KroeberIshi-człowiekdwóchświatów(1967),októrejbędziejeszczedalej
mowa,rejestrującejfinalneczterylatażyciaostatniegoIndianinazplemienia
Yaqui/Yana,zmarłegow1914roku,oznaczonolokalizacjęplemionpółnocnej
11Trudnotuniepomyślećopolskichnazwachmiesięcy,wywodzącychsiękulturowoodrodzaju
pracnarolilubzjawiskwprzyrodzie.Wtymwypadkunasiprzodkowieniepoddalisięwpływom
łacińskimprzynazywaniumiesięcy,jakzrobiłatochybawiększośćpaństweuropejskich.
12Jednymzwieluciekawychprzykładówginącychnanaszychoczachjęzykówjesthistoriajęzy-
kagarifuna.ostatnimówiącynimludziezamieszkujądzisiajterenypograniczaBelizeiHondurasu,
apowstałonokoło150-200lattemuzpołączeniajednegozjęzykówafrykańskich,używanego
przezzbiegłychniewolników,ijęzykaindiańskichmieszkańcówjednejzwysp,naktórąudałosię
zbieczestatkuwiezionymdoniewoliAfrykańczykom.PomiędzyWyspamiKanaryjskimiaKarai-
bamiprzezjakiśczasistniałaniezależnawspólnotasynkretycznakulturowo.Wtedypowstałjęzyk
garifuna,apotemmieszkańcówwypędzonoimusielisięprzenieśćnaterenBelize.Niedawnozmarł
solistagrupymuzycznejśpiewającejjeszczetekstywgarifuna.
