Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Rozdział1.Konfliktynarodoweietniczne-perspektywateoretyczna.
przedewszystkimto,żemniejszościowiaktorzypomijajątedrogiwyjściazkonfliktu,
które,choćprzynoszązyskiwramachdóbruniwersalnych,takichjakpieniądzeczy
władza,jednakniezapewniająochronyobiektówkomemoratywnych.Wydajesię,że
konfliktyopomnikidobrzepokazują,iżetnicznycharaktermobilizacjikręgupierw-
szegopomnika(otejkategoriiwrozdzialetrzecim)wpływazarazemna„logikę”kon-
fliktu.Oczywiście,liderzypolitycznimogąwtymzakresieskonfliktowaćsięzewspól-
notamilokalnymi.
Konfliktspołecznyzostałwtymrozdzialeprzeciwstawionykonfliktowietniczne-
mupoto,abypodkreślićdwatypologicznepodejściadoproblemuautonomiczności
konfliktuetnicznego.Wszystkiekonfliktymiędzyzbiorowościamiludzkimimającha-
rakterspołecznywszerszymsensie.Wtymprzeciwstawieniuteoretycy„konfliktuspo-
łecznego”opowiadająsięzamożliwościązredukowaniakonfliktówetnicznychdo
ogólnejteoriikonfliktówmiędzygrupowychtoczonychoróżnorodnedobra,między
różnymigrupami,nietylkoetnicznymi.Uznajmyzatem,żeniemaargumentówjedno-
znacznieprzesądzającychosprowadzeniukonfliktówetnicznychdospołecznych,co
uprawniadopostawieniapytaniaospecyficznesposobywyjaśnieniakonfliktówet-
nicznychwwymiarzesymbolicznym.
1.2.Modeleopisuanimozjiikonfliktównarodowościowych
wwymiarzesymbolicznym
Wydajesię,żeprzydatnebędzieodróżnieniekonfliktuetnicznego,choćbyograni-
czonegojedyniedowymiarusymbolicznego,odanimozjinarodowościowychwwymia-
rzesymbolicznym.Korzystajączpowyższychustaleń,wstępnieokreślmyanimozjena-
rodowościowewwymiarzesymbolicznymjakoznacząceróżnicewocenieprzeszłych
wydarzeńiznaczeniasymbolicznychelementówkulturypołączonezroszczeniemdo
uznaniawłasnejwykładnihistoriiikultury,gdziegrupaobcajesttaktowanajako
sprawcazła,winnaprzeszłychiwkonsekwencjiwspółczesnychproblemówspołecznych
iinnych;orazroszczeniesobie–przezobiegrupy–prawadomiejscsymbolicznych(po-
mników,sanktuariówitd.),którewiążąsięzwykładniąhistoriii/lubkultury.Takzdefi-
niowaneanimozjemożemytakżeodnieśćdosporówideologicznychczyreligijnych;
animozjenarodowościowezostająwyróżnioneprzezodniesieniedogrupitematówet-
nicznychinarodowych.Animozjesprzyjajązatempodtrzymywaniuopozycjiswój–ob-
cy,awięcróżnicująspołeczeństwonaodczuwającewobecsiebieobcość(oileniewro-
gość)grupy3.Animozjewystępujątakżewczasie,gdyniedochodzidootwartego
konfliktuetnicznego(narodowego).Możnajezatemtraktowaćalbojakoelementpro-
cesukonfliktowegocharakterystycznydlapierwszegoetapu–iwtedymówićoniskim
natężeniukonfliktu–albojakogłębszyproceskształtowaniaipodtrzymywaniaopozy-
cjikonstytutywnychdlatożsamościgrupjako„wspólnotpamięci”4.
3
Gdyjesttowrogość,możnajużmówićokonflikciewsensiepsychologicznym.
4
Natematkategorii„wspólnotypamięci”por.Booth1999.Definiujęjąjakoagregatosób(nieko-
nieczniegrupę),którełączyokreślonedoświadczeniebiograficzne,niezawszeocharakterzetraumatycz-
