Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
milczenia,októrymwyżejwspominaliśmy.
Małojestksiążek,którebytakczęstoitakróżnorodniebyły
komentowane,acałezastępykrytyków,którzyszukającunsentido
occulto(znaczeniaukrytego)wDonKichocie,dochodzili
wrozumowaniachswoichdoabsurdów.Dotychzaciekań
dialektycznychdałagłówniepowódprzypisywanaCervantesowi
książkap.t.Buscapié,ogłoszonawr.1858przezAdolfadeCastro.
JesttojakbyrodzajkluczadozrozumieniaciemniejszychstronDon
Kichota.Dopierogdynowsikrytycy,azwłaszczaLaBarrera,
GayangosorazVedia,udowodnili,żeówkluczmniemanyjestprostym
falsyfikatem,dawniejszełamigłówkierudytówustąpiłymiejsca
trzeźwiejszymnautwórpoglądom.
Bądźcobądź,jednizkrytykówtwierdzą,żewDonKichocie
istniejetendencjapolityczna,anawetireligijna,inni,żewutworze
swoimautorchciałodzwierciedlićcałąludzkość;tacy,którzywnim
widząsatyręnaprzedsięwzięciaKarolaV,innizaśpół-biografię
Cervantesa,anawetzemstęjegonasąsiadówzArgamasili(gdziepoeta
byłuwięziony),atakżeszyderstwo,skierowanedoksięciaMediny
SidonialubBlaneadePaz,dominikanina,wrogapoety.Niekoniec
natym.WDonKichociewidzianowizerunekszlachtywowejepoce,
awSanchoPansieplebejuszów,awreszcieutrzymywano,
żeCervantes,wyprzedzającpojęciamiepokęswoją,piętnowałjej
nadużycia,azwłaszczanietolerancjęidespotyzm.Nadomiartego
wszystkiego,D.AntoniodeMorejon,lekarzFerdynandaVII,wdziele
bardzopoważnym,obejmującymcałokształthistoriimedycyny
hiszpańskiej,poświęcajedencałyustępCervantesowi,który,jakoby
wDonKichociezeszczególnąprecyzjąopisałrodzajszaleństwa
zwanegopowszechniemonomanią.GdynakoniecwekstazienadDon
KichotemMordeFuentesnazwałCervantesaelilustradordelgenero
humano,wówczaspodniosłasięireakcja,amiędzyinnymiuczony
pisarzValeranazwałzdaniepowyższeniedorzecznością.
CzymżewięcjestówDonKichot,którytylewywołałsporów
iktórydotychczasniestraciłnawartości?…Romansem
opowiadającymdziejeszlachcicazManchy,którypodwpływem
fantazji,rozkołysanejczytaniemksiągrycerskich,śpieszywświat
zgiermkiemswoim,abywśródtysiącznychprzygód
iniebezpieczeństwbronićniewinności,cnotyiprawa.Gdyjednakże
ówmaniakszlachetny,wegzaltacjizobłędemgraniczącej,bierze
zwykłechatyzazamczyska,pospolitedziewkizaksiężniczki,wiatraki