Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zaolbrzymów,abaranyzawojska;gdyżądnywalkbohaterskich
atakujerzeszębezbronną,awyswobadzazkajdangalerników
wmniemaniu,żesąofiaraminiewinnymi—doświadczaćmusicałego
szereguprzygódzarównokomicznych,jakdramatycznych,które
składająsięrazemnawielceinteresującąiróżnobarwnątreśćDon
Kichota.Czycel,czytendencjautworujesttrudnadoodgadnięcia?
Bynajmniej—wtymwzględziewłasnesłowapoetynajmniejszejnie
pozostawiająwątpliwości.WprologuCervanteswyraźniemówi,
żepragnąłtylko„obalićznaczenieipopularność,jakązdobyły
wświecieksięgirycerskie”,aprzyzakończeniuczęścidrugiejdodaje:
że„miałjedynyzamiarobrzydzićludziomurojoneiniedorzeczne
historieksiągrycerskich”(ponerenaborrecimientodeloshombreslas
fingidasydisparatadashistoriasdeloslibrosdecaballerias).
Cervantes,pełenzapałupoetyckiegoirycerskiego,żądnysławy,
zdobytejnaarenieczynówszlachetnych,mścicielskrzywdzonych
iżarliwyobrońcanieszczęśliwych,wciągużywotapełnegocierni
irozczarowańpatrzećmusiałnarzeczywistość,któramarzeniomjego
kłamnajsmutniejszyzadawała.Wówczasrozum,dojrzaływciężkim
doświadczeniu,ukazującmupoziomą,nędznąstronężycia
wprzeciwieństwiedorojeńwspaniałychwyobraźni,widzącejwszystko
wświetlezwodniczym,odarłziluzjiduszępoetyizmusił
godowypowiedzeniaprawdynarodowi.
GdyHiszpaniazasnęławpowodzibajańbłędnychrycerzów,
Cervantes,uleczonyzszaleństw,którekiedyśionpochłaniał,
zapragnąłwiekswójratowaćzmaniiniebezpiecznej.Parodiował
onnieuczuciarycerskie,lecztylkorodzajliteratury,opartej
nachorobliwościinafałszu,abędącejwowymczasie
anachronizmem.WrycerzuzManchysątylkośmiesznejegoczyny,
ponieważrzeczywistośćmarzeniomrycerzanieodpowiada;istąd
halucynacja,któramukażeprzedmioty,niezgodnezwyrobionym
onichpojęciem,uważaćzaprzekształconeprzezczarodziejów,
wskutekczegopadawekstazieprzedprostądziewką,czczącwniej
pięknąDulcyneę,którączarnoksiężnicyokradlizwdzięków
nieporównanych.Leczjeżeliczynybohaterasąśmieszne,charakter
iuczuciajegobudząuznanienajzupełniejsze.Maonwszystkiecnoty:
dobroć,szlachetność,prawość,czystośćiwierność,anawetsłowa
jego,kiedynieidzieorycerstwo,sązawszerozumne,wymowne
isłuszne.DonKichotwięcjestpostaciązupełniesympatyczną
iwkażdymsercubudziwspółczucieniekłamane.
