Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GdybyśmyjednakznaczenieromansuCervantesazredukowali
jedynietylkodosatyry,wówczasniesłychanapopularnośćtejksiążki
niedałabysięniczymusprawiedliwić.DonKichotjakosatyra,byłby
dziśdlanastakobojętny,jakoweksięgirycerskie,któreośmieszał.
Otóżpoetawdzieleswymdotykakwestiitworzącychszereg
problematów,którewypływająodwiecznienapowierzchnięwieków,
stanowiącinterescałejludzkości,przedmiotzaciekańnieustannych,
stałąmaterięfilozofii.StądoważywotnośćinieśmiertelnośćDon
Kichota.Tytanicznawalkaczłowiekazprzeciwnościamiżycia
izurąganiemnamiętności,szalejącychwewłasnejjegopiersi,była
dotąd,aibędziezawsze,najszczytniejszątreściądlageniuszów.Lecz
malowaćtensamprzedmiot,wywracającporządekjegoigraniceumiał
tylkoCervantes,któregooryginalnośćzasadzasięwłaśnienaowym
żywiolesubiektywnym,naowymindywidualnympryzmacie,przez
któryspoglądałtenpoetanazawiłątreśćżycialudzkiego.Treśćtajest
przedstawionawDonKichociezgodniezwypadkamiżyciajego
twórcy,którypomimocałejenergiiswegoduchainiepospolitychzalet
umysłu,żadnegozpragnieńswejduszyurzeczywistnićniezdołał.Aby
stworzyćtakiearcydzieło,musiałpoetazamalgamować
najszczytniejszyidealizmzrealizmemnajbrutalniejszym,najczystszą
kontemplacjęduchaznajbrudniejszymcynizmemnamiętności,ułudę
świetlanychiluzjizgorzkimdoświadczeniemżycia,gorącepragnienie
dobrazdążnościąskalanądowystępków;musiałpoetabratać
ikojarzyćnieustannieszczerośćzobłudą,intereszabnegacją,
chciwośćzmarnotrawstwem,czystośćzezmysłowością,odwagę
ztchórzostwem,tojestwszystkiesprzecznościwwalce,
najskrajniejszeżywioływopozycji;ponieważztegoprzeciwstawienia
iztejwalkimiałwytrysnąćkomizmbezuszczerbkudlacharakteru
podniosłegoprzewodniejmyśli.Iwtymwłaśniezestawieniu
mistrzowskimżywiołówwrogichtkwinajwiększyinteresdziełaijego
znaczeniewszechludzkie.
Przybokunajidealniejszegozludzipostawiłautornieodstępnego
towarzyszaSanchoPansę.Obastająnakrańcachprzeciwległychnatury
iusposobień,obanieustanniewalczązsobą,jakduchzmaterią,
aprzecieżjedenbezdrugiegożyćniemoże.Ikochająsię,ikłócą,
iszukająwzajem,jakgdybykażdaztychistotbyłaintegralnączęścią
drugiej;jesttomalowidłonajwierniejszepołączeniaiwalkidwu
naturalnych,składowychżywiołówczłowieka.Niemaczytelnika
—mówiBaret,którybywczynachimowachDonKichotaijego
