Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Aksjologia,prakseologiaiideologia
25
(Merton1968):nKażdemubowiem,ktoma,będziedodane,takżenadmiarmieć
będzie.Temuzaś,ktoniema,zabiorąnawetto,coma”(Mt25,29)(por.tylkowkon-
tekściekrajurozwijającegosię:Krishnaniin.2014,azamożnego:Mayo2013).
Potrzecie,przycałymswoimsceptycyzmieMontaignewyrażaracjonalistyczne-
goduchaepokinowożytnej,którydomagasięgruntownegoEntzauberungwdzie-
dzinieprawa(Boy-Żeleński1915).Komunikujeswojepreferencjeaksjologiczne,
zgodniezktórymiszerszydostępdoprawajestrzecząlepsząniżwęższy.Żywi
przekonanie,żeprawojestmętneiżemożnaułatwićzainteresowanymdostępdo
niego,jeśliuczynisięjejaśniejszymibardziejracjonalnym.
Takżetenzestawpoglądówznajdowałwprzeszłościwieluzwolenników,aprzy-
najmniejodczasównowożytnychuruchamiałcałąkaskadętezipropozycjirozwią-
zań.Dodziśpostulat,bypraworozjaśnićiuczytelnić,stanowistandardowąreceptę
nabolączkideprywacjiprawnej,jeślipominąćfatalistycznąkonstatację,żetakie
problemysąpoprostunieuniknioneiwwiększości-nierozwiązywalne.
Niejesttojednakpoglądjedyny.Niniejszyrozdziałzawierakrytycznyprze-
glądważniejszychuzasadnieńprojektówreform,jakiewdyskursieprawniczym-
inieprawniczym-formułowanowzwiązkuzproblememniedostępnościprawa.
Koncentrujesięnaaksjologicznychiideologicznychprzesłankachpostulowanych
działań,pozostawiającomówieniewybranychinstytucjonalnychrozwiązańrozdzia-
łom:2,6,7i8.Empiryczneilustracjepozostałychdwóchzagadnieńodnalezionych
uMontaigne’a-przejawówprawnejdeprywacji,działań,jakieludziepodejmują,
abyuzyskaćdostępdoprawa,ibarier,jakienapotykają,zawierająrozdziały4,5,7,
8,9i10.Wrozdziale3iwzakończeniuprzedmiotemposzukiwaństajesięnatomiast
teoretycznakonceptualizacjazagadnieniadostępudoprawawsocjologiiprawa.
Dostępdoprawajakodostępdotekstuprawnego
Wolaprzeciwdziałaniadeprywacjiprawnejznalazłapierwszywyrazwewspo-
mnianympostulacie,byprawouprościćiuporządkować.Toprzekonaniezkolei
najmocniejodzwierciedliłaideakodyfikacjiprawa.Abywięcrozpatrzyćpierwsze
ujęciedostępudoprawa-dostępdoprawajakodostępdotekstuprawnego-niniej-
szyrozdziałzacznieodideikodyfikacji,traktującjąjakoskrajny,azatemidealno-
typicznyprzypadektegosposobumyślenia.
Próbywiązaniatejideizkwestiądostępnościprawamająstałemiejscewkultu-
rzezachodniejibyłyprzedmiotemrefleksjijużwstarożytnejGrecji.Naprzykład
jedenzbohaterówBłagalnicEurypidesasądzi,żedopierokodyfikacjaprawaspra-
wi,iżbiedniibogacibędązniegomoglikorzystaćnazasadzierówności(Thomas
1995).Odczasówoświeceniawtejformielegislacjiupatrujesięnatomiastgłównej
siłyzdolnejdoznoszeniabariersprawiających,żeprawojestniezrozumiałe,nad-
miernieskomplikowane,zbytdrogieiniepewne(Sójka-Zielińska2009,30-32).
